Leon Trotski
Het contraproces (Dewey Commissie)
Hoofdstuk 3
Om de reeds te onwaarschijnlijke beschuldiging van een verbond van de trotskisten met Duitsland en Japan te ondersteunen, hebben de buitenlandse advocaten van de GPOe de volgende lezingen doen circuleren:
1. Lenin reisde door Duitsland gedurende de oorlog met de toestemming van Ludendorf teneinde zijn revolutionaire taken ten uitvoer te brengen.
2. De bolsjewistische regering belette niet de afstand van een groot stuk grondgebied en betaalde een schatting aan Duitsland teneinde het Sovjetregime te redden.
Conclusie: Waarom niet erkend, dat Trotski een overeenkomst aanging met dezelfde Duitse generale staf teneinde door afstand van grondgebied de mogelijkheid te krijgen zijn doel in het overblijvende deel van het grondgebied te bereiken?
Deze analogie is in werkelijkheid een verschrikkelijke en boosaardige laster tegen Lenin en de bolsjewistische partij in haar geheel.
1. Lenin reisde werkelijk door Duitsland, gebruik makende van de valse hoop van Ludendorf ten aanzien van de ontbinding van Rusland door een innerlijke strijd. Hoe handelde Lenin in deze zaak?
a. Geen ogenblik verborg hij zijn program noch het doel van zijn reis:
b. Hij riep een kleine conferentie van internationalisten van verschillende landen in Zwitserland bijeen, die volkomen instemde met Lenins plan naar Rusland te reizen door Duitsland;
c. Lenin ging geen enkele politieke overeenkomst aan met de Duitse autoriteiten en stelde tot voorwaarde, dat niemand zijn wagon tijdens zijn reis door Duitsland binnenkwam;
d. Onmiddellijk na zijn aankomst in Petrograd verklaarde Lenin voor de Sovjet en de arbeidersmassa’s de betekenis en het karakter van zijn reis door Duitsland.
De vermetelheid van de beslissing en de zorgvuldigheid van de voorbereiding karakteriseerden Lenin dus in deze episode; doch niet minder wordt hij gekarakteriseerd door de volkomen en onvoorwaardelijke eerlijkheid voor de arbeidersklasse, voor wie hij op ieder ogenblik bereid is rekenschap af te leggen van al zijn politieke stappen,
2. De bolsjewistische regering stond inderdaad een groot stuk grondgebied aan Duitsland af na de vrede van Brest-Litovsk, teneinde het Sovjetregime in het overige grondgebied te redden. Maar:
a. De Sovjetregering had, geen andere keus;
b. De Sovjetregering verborg geen ogenblik voor de massa’s van het volk, dat de vrede van Brest-Litovsk een voorbijgaande en gedeeltelijke capitulatie van de proletarische revolutie voor het kapitalisme betekende.
Wij hebben op dit punt een volkomen overeenkomst tussen het doel en de middelen en onvoorwaardelijke eerlijkheid van het leiderschap voor de publieke opinie van de arbeidende massa’s.
Laat ons nu zien welke betekenis de tegen mij gelanceerde beschuldiging heeft.
Ik heb zogenaamd een overeenkomst met het fascisme en militarisme gesloten op de volgende basis:
a. Ik stem er in toe het socialisme te verloochenen ten gunste van het kapitalisme;
b. Ik geef het sein om de Sovjeteconomie te ontwrichten en de arbeiders en soldaten uit te roeien;
c. Ik verberg voor de gehele wereld mijn werkelijke doeleinden zowel als mijn methoden;
d. Mijn gehele openlijke politieke activiteit dient slechts om de werkende massa’s om de tuin te leiden met betrekking tot mijn werkelijke plannen, waarover alleen Hitler, de Mikado en hun agenten ingelicht zijn.
De mij toegeschreven activiteit had dus niets gemeen met het hierboven genoemde voorbeeld van Lenins activiteit, doch zij is in ieder opzicht precies het tegenovergestelde daarvan.
De vrede van Brest-Litovsk was een tijdelijk terugtrekken, een dwingende schikking met het doel de Sovjetmacht te redden en het revolutionaire program te verwezenlijken. Een geheim bondgenootschap met Hitler en de Mikado betekent verraad aan de belangen van de werkende klasse ten gunste van persoonlijke macht, of liever schijn van macht, hetgeen de basis van alle mogelijke misdaden is.
Het is waar, dat sommige advocaten van de GPOe geneigd zijn water bij de al te zware wijn van Stalin te voegen; misschien, zeggen zij, heeft Trotski slechts in woorden er in toegestemd het kapitalisme te herstellen, doch was hij in werkelijkheid bezig op het overblijvende deel van het grondgebied een politiek te verwezenlijken in de geest van zijn program. Deze variant weerspreekt in de eerste plaats de bekentenissen van Radek, Pjatakov en anderen. Doch onafhankelijk van dit feit is zij even zinloos als de officiële lezing van de beschuldiging. Het program van de oppositie is het program van het internationale socialisme. Hoe kon een volwassen en ervaren man zich verbeelden, dat Hitler en de Mikado, die in hun handen een hele lijst van verraad en verschrikkelijke misdaden tegen hem hebben, hem zouden toestaan een revolutionair program te verwezenlijken? Hoe kon iemand hoe dan ook hopen de macht te verwerven door daden van hoogverraad in de dienst van een buitenlandse generale staf? Zou het niet van tevoren vaststaan, dat Hitler en de Mikado, na hun agent tot het uiterste gebruikt hebben, hem weg zouden werpen als een uitgeknepen citroen? Konden de samenzweerders, van wie zes aan het hoofd stonden van het leninistische politieke bureau, dit niet begrepen hebben? De beschuldiging is dus innerlijk zinloos in haar beide varianten: in de officiële, waar het een kwestie is van herstel van het kapitalisme en in de semiofficiële, waar de samenzweerders een geheim denkbeeld hebben aanvaard: Hitler en de Mikado voor de gek te houden.
Het is noodzakelijk hieraan toe te voegen, dat het van tevoren voor de samenzweerders duidelijk had moeten zijn, dat de samenzwering in geen enkel geval haar ontdekking kon ontlopen. In het verhoor van Zinovjev, Kamenev, Olberg en anderen werd vastgesteld, dat de “samenzwering” van de trotskisten met de Gestapo geen uitzondering was, doch een “systeem”. Dat betekent, dat dozijnen en honderden mensen in dit systeem ingewijd waren. Terroristische daden en vooral sabotage vereisten honderden en zelfs duizenden agenten. Ontdekking zou dus volkomen onvermijdelijk zijn en gelijktijdig het bloot leggen van het verbond van de trotskisten met de fascistische en Japanse spionnen. Wie, uitgezonderd gekken, kon hopen op deze wijze de macht te krijgen?
Doch dit is nog niet alles. De daden van sabotage veronderstellen evenals die van terreur van de kant van haar uitvoerders een bereidheid tot zelfopoffering. Zou een Duitse fascist of een Japanse agent zijn hoofd in de Sovjet-Unie riskeren, dan wordt hij gedreven door een zo machtige prikkel als patriottisme, nationalisme, chauvinisme. Welke moedgevende prikkel konden de “trotskisten” hebben? Laat ons aannemen, dat de “leider” gek geworden is en gehoopt had de macht te veroveren door zulke methoden. Doch welke zijn de drijvende motieven bij Berman, David, Olberg, Arnold en vele anderen, die door de praktische weg van het terrorisme te nemen, zichzelf door dit enkele feit tot de zekere ondergang veroordeelden? Een man kan alleen zijn leven offeren in de naam van enig hoger ideaal, zelfs wanneer het een verkeerd zou zijn. Welk hoger doel hadden de trotskisten? De wens de Sovjet-Unie af te breken? De wens aan Trotski de macht te geven ter wille van het herstel van het kapitalisme? Sympathie voor fascistisch Duitsland? De wens aan Japan olie te geven voor een oorlog tegen de Verenigde Staten? Noch de officiële, noch de semiofficiële lezing geeft enig antwoord op de vraag waarom de honderden “uitvoerders” bereid waren hun hoofd te geven? De gehele constructie van de beschuldiging heeft het karakter van maakwerk. Zij negeert de psychologie van levende wezens. In deze zin is de beschuldiging het logische product van een totalitair regime met zijn achteloosheid en verachting voor de mensen, wanneer zij toevallig geen “leiders” zijn.
De tweede fantastische theorie, die in circulatie gebracht is door de vrienden van de GPOe zegt, dat ik, met het oog op mijn algemene positie, zogenaamd geïnteresseerd ben bij de bespoediging van een oorlog. De gebruikelijke gedachtegang is als volgt: Trotski is voor de internationale revolutie. Het is bekend dat een oorlog dikwijls een revolutie oproept. Ergo: Trotski moet geïnteresseerd zijn bij de verhaasting van een oorlog.
Mensen, die zo denken of die mij dergelijke gedachten toedichten, hebben een zeer zwakke opvatting van de revolutie, van oorlog en van hun onderlinge betrekkingen.
Een oorlog heeft inderdaad dikwijls een revolutie verhaast. Doch juist om deze reden heeft zij dikwijls onvoldragen resultaten gehad. Een oorlog spitst de sociale tegenstellingen toe en de ontevredenheid van de massa’s. Dat is echter te weinig voor de triomf van de proletarische revolutie. Zonder een revolutionaire partij, gebaseerd op de massa’s, leidt de revolutionaire situatie tot de verschrikkelijkste nederlagen. De taak is niet de oorlog te “verhaasten” — hiervoor werken helaas de imperialisten van alle landen niet zonder succes. De taak is de tijd te gebruiken, die de imperialisten nog toestaan aan de werkende massa’s, voor de vorming van een revolutionaire partij en revolutionaire vakverenigingen.
Het is een levensbelang voor de proletarische revolutie de oorlog zo ver mogelijk te verschuiven, om zoveel mogelijk tijd voor voorbereiding te winnen. Hoe standvastiger, hoe moediger, hoe meer revolutionair de leiding van de massa’s is, des te meer zullen de imperialisten aarzelen, des te groter zal de mogelijkheid zijn de oorlog uit te stellen, des te meer kans, dat de revolutie vóór de oorlog zal uitbreken en de oorlog misschien onmogelijk zal maken.
Juist omdat de Vierde Internationale voor de internationale revolutie opkomt, is zij een van de factoren, die tegen oorlog werkt. Daarom — ik herhaal het — de enige rem op de weg naar een nieuwe oorlog is de vrees van de heersende klassen voor een revolutie.
Een oorlog, zo gezegd, schept een revolutionaire situatie. Doch hebben wij gebrek aan revolutionaire situaties gehad in de periode van 1917 tot vandaag de dag? Laat ons kijken naar de laatste periode.
Een revolutionaire situatie in Duitsland 1918-1919.
Een revolutionaire situatie in Oostenrijk en Hongarije in dezelfde tijd.
Een revolutionaire situatie in Duitsland in 1923 (de Roerbezetting).
Een revolutionaire situatie in China 1925-1927, die niet onmiddellijk door een oorlog werd voorafgegaan.
Een ernstige revolutionaire beweging in Polen in 1926. Een revolutionaire situatie in Duitsland in 1931-1933. Een revolutie in Spanje 1931-1937.
Een voorrevolutionaire situatie in Frankrijk in het begin van 1934.
Een voorrevolutionaire situatie in België thans.
Ondanks het bestaan van revolutionaire situaties droegen de werkende massa’s geen enkele revolutionaire overwinning in welke van de genoemde gevallen dan ook weg. Wat ontbrak er? Een revolutionaire partij, die in staat is de revolutionaire situatie te gebruiken.
De sociaaldemocratie heeft in Duitsland voldoende gedemonstreerd, dat zij vijandig tegenover de revolutie staat. Zij demonstreert dit thans opnieuw in Frankrijk (Leo Blum). De Komintern van haar kant, die ten onrechte de autoriteit van de Oktoberrevolutie annexeert, desorganiseert de revolutionaire beweging in alle landen. De Komintern is in werkelijkheid, afgezien van haar bedoelingen, de beste helper van het fascisme en de reactie in het algemeen geworden.
Juist om deze reden werpt zich voor het proletariaat de ijzeren noodzakelijkheid op van de vorming van nieuwe partijen en een nieuwe Internationale, die in overeenstemming is met ons tijdperk, een tijdperk van enorme sociale rampen en permanent oorlogsgevaar.
Indien, in het geval van een nieuwe oorlog, de massa’s niet aangevoerd worden door een onverschrokken, moedige, consequente; revolutionaire partij, beproefd in de ervaring en het vertrouwen van de massa’s genietende, zal een nieuwe revolutionaire situatie de maatschappij terugwerpen. Een oorlog kan onder dergelijke omstandigheden niet met een zegevierende revolutie eindigen, doch met de afbrokkeling van onze gehele beschaving. Men zou erbarmelijk blind moeten zijn dit gevaar niet te zien.
Oorlog en revolutie zijn de ernstigste en meest tragische verschijnselen in de menselijke historie. Men moet daar niet mee spotten. Zij staan geen dilettantenhouding toe. Het is noodzakelijk duidelijk de betrekking tussen oorlog en revolutie te begrijpen. Men moet niet minder duidelijk de betrekking zien tussen de objectieve revolutionaire factoren, die niet beïnvloed worden door wensen en de subjectieve factor van de revolutie — de bewuste voorhoede van het proletariaat, zijn partij. Deze partij moet met de meeste energie voorbereid worden.
Kan men voor een ogenblik aannemen, dat de zogenaamde trotskisten, de extreme linkervleugel, die opgejaagd en vervolgd wordt door alle andere tendensen, hun krachten aan bedenkelijke avonturen zouden wijden, sabotage en het provoceren van oorlog, in plaats van een nieuwe revolutionaire partij op te bouwen, die in staat is welgewapend de revolutionaire situatie tegemoet te gaan? Alleen de cynische verachting van Stalin en zijn school voor de wereldwijde publieke mening verenigd met zijn primitieve politiesluwheid zouden zo’n domme en smakeloze beschuldiging kunnen fabriceren.
Ik verklaarde in dozijnen artikelen en honderden brieven, dat een militaire nederlaag voor de Sovjet-Unie onvermijdelijk het herstel van het kapitalisme in een halfkoloniale vorm, onder een fascistisch politiek regime, het uiteenrukken van het land en de definitieve vernietiging van de Oktoberrevolutie zou betekenen. Verontwaardigd, over de politiek van de stalinistische bureaucratie zijn sommige van mijn vroegere politieke vrienden in verschillende landen tot de conclusie gekomen, dat wij de verplichting van “onvoorwaardelijke” verdediging van de Sovjet-Unie niet op ons kunnen nemen. In tegenstelling tot die houding sprak ik uit, dat wij de bureaucratie niet met de Sovjet-Unie kunnen vereenzelvigen; dat de nieuwe sociale basis onvoorwaardelijk verdedigd moet worden tegen het imperialisme; dat de bonapartistische bureaucratie slechts door de arbeidende massa omvergeworpen zal worden op voorwaarde, dat de grondslagen van het nieuwe economische regime van de Sovjet-Unie bewaard blijven. Over deze kwestie brak ik met dozijnen oude en honderden nieuwe vrienden. Mijn nieuw boek De verraden revolutie geeft een ontleding van de militaire en diplomatieke politiek van de Sovjet-Unie, juist van het standpunt van de verdediging van dat land. Welnu dank zij de GPOe schijnt het, dat op dezelfde tijd, dat ik brak met de vele vrienden die niet de noodzakelijkheid begrijpen van onvoorwaardelijke verdediging der Sovjet-Unie, ik werkelijk bondgenootschappen afsloot met imperialisten en de vernietiging van de economische grondslagen der Sovjet-Unie. Wie zal dat geloven?
Overigens is het onmogelijk uit het gehele proces te begrijpen wat de materiele bijdrage tot het bondgenootschap van Duitsland en Japan eigenlijk was. De trotskisten verkochten hun hoofden aan de Mikado en Hitler; wat ontvingen zij als beloning? Niets! Geld is het zenuwstelsel van de oorlog; ontvingen al deze “centra” — verenigde en parallelle — tenminste geld uit Duitsland en Japan? Daarover geen woord in het proces. Dat interesseert de aanklager niet. Tezelfdertijd schijnt uit aanwijzingen van andere financiële bronnen, dat zomin Duitsland als Japan enig geld gaven. Wat gaven die landen aan de trotskisten? Elk antwoord op die vraag blijft uit. Het “bondgenootschap” van de trotskisten met Duitsland en Japan draagt alle kenmerken van een politiële bovennatuurlijkheid. Sta mij toe er aan toe te voegen, dat het de meest onterende van alle politiële bovennatuurlijkheden van de geschiedenis der mensheid is.
Een Amerikaans schrijver verklaarde mij in een gesprek: “Het valt mij moeilijk te geloven”, zei hij, “dat gij in verbinding met het fascisme bent getreden; maar het is even moeilijk voor mij om aan te nemen, dat Stalin tot zulk afschuwelijk maakwerk kwam”. Ik kan slechts medelijden hebben met mijn ondervrager. Het is in feite moeilijk een oplossing te vinden, wanneer iemand de vraag uitsluitend benadert vanuit een individueel psychologisch en niet politiek gezichtspunt. Daarmede wens ik de belangrijkheid van het individuele element in de geschiedenis niet te ontkennen. Zowel Stalin als ik zijn niet bij toeval in onze tegenwoordige posities. Maar die posities werden door ons niet geschapen. Elk van ons is bij dit drama betrokken als de vertegenwoordigers van bepaalde ideeën en beginselen. Op hun beurt vallen ideeën en beginselen niet uit de lucht, maar hebben zij diepgaande sociale wortels. Daarom moet iemand niet de psychologische abstractie van een Stalin nemen, maar zijn concrete, historische persoonlijkheid als leider van de Sovjetbureaucratie. Men kan de daden van Stalin slechts begrijpen door uit te gaan van de bestaansvoorwaarden der nieuwe bevoorrechte laag, dorstig naar macht, dorstig naar materiele goederen, strijdend voor haar positie, de massa vrezende en alle oppositie dodelijk hatende.
De positie van een bevoorrechte bureaucratie in een maatschappij, die zichzelf socialistisch noemt is niet alleen tegenstrijdig maar ook vals. Hoe sneller de sprong van de Oktoberrevolutie naar de tegenwoordige situatie, waarin een kaste van parvenu’s gedwongen is haar sociale gezwellen te verbergen, des te grover de leugen. Het is daarom niet eenvoudig een vraag van individuele verdorvenheid van deze of gene, maar van de verdorvenheid der positie van een gehele sociale groep, voor welke groep het liegen een belangrijke politieke functie is geworden. In de strijd voor de nieuwe posities heeft deze kaste zichzelf weder opgevoed en gelijktijdig haar leiders weer opgevoed of beter gezegd gedemoraliseerd. Zij verhief op haar schouders de man, die het best, het meest brutaal en onbarmhartig haar belangen tot uitdrukking brengt, Op die manier werd Stalin de leider van de thermidoriaanse kaste.
De marxistische formuleringen, die de belangen van de massa uitdrukken, hinderden de bureaucratie meer en meer, voor zover zij tegen haar belangen gericht waren. Sedert de tijd, toen ik in oppositie kwam tot de bureaucratie, begonnen haar hovelingen-theoretici het revolutionaire wezen van het marxisme — trotskisme te noemen. De officiële beschouwingen van het leninisme veranderden van jaar tot jaar, kwamen meer en meer in overeenstemming met de behoeften der leidende kaste. Boeken over de geschiedenis van de partij, de Oktoberrevolutie, de theorie van het leninisme werden jaarlijks herzien. Ik heb een voorbeeld genoemd van de literaire werkzaamheid van Stalin zelf. In 1918 schreef hij dat de overwinning van de Octoberopstand “voor en boven alles” door Trotski’s leiderschap verzekerd was. In 1924 schreef Stalin dat Trotski geen enkele bijzondere rol in de Oktoberomwenteling kon hebben gespeeld. Met deze melodie werd de gehele geschiedschrijving in overeenstemming gebracht. Dit betekent praktisch, dat honderden geleerden, duizenden journalisten, systematisch opgevoed werden in de geest van vervalsing. Wie maar weerstand bood werd verstikt. Dit geldt in veel grotere mate voor de propagandisten, functionarissen, rechters, om maar niet te spreken van de onderzoekingsambtenaren van de GPOe. Onophoudelijke partijzuiveringen waren bovenal gericht op de ontworteling van het trotskisme en gedurende die zuiveringen werden niet slechts ontevreden arbeiders trotskisten genoemd, doch alle schrijvers, die eerlijk historische feiten of aanhalingen weergaven, die in tegenspraak stonden met de laatste officiële vaststellingen. Romanschrijvers en kunstenaars werden aan hetzelfde regime onderworpen. De geestelijke atmosfeer van het land werd meer en meer bezwangerd met het vergif van afspraken, leugens en direct maakwerk.
Alle mogelijkheden op deze weg waren spoedig uitgeput. De theoretische en historische vervalsingen bereikten niet langer haar doel. Er moest een steviger grondslag voor de bureaucratische onderdrukking gelegd worden. Om de literaire vervalsingen te steunen werden beschuldigingen van misdadig karakter gelanceerd.
Mijn verbanning uit de Sovjet-Unie werd officieel gerechtvaardigd door het feit, dat ik een “gewapende opstand” had voorbereid, hoewel de tegen mij gelanceerde beschuldiging zelfs niet in de pers werd gebracht. Het kan vandaag ongelooflijk schijnen, maar reeds in 1929 werden wij geplaatst voor beschuldigingen tegen de trotskisten van “sabotage”, “spionnage”, “voorbereiding van spoorwegongelukken”, enz. in de Sovjetpers. Echter was er geen enkel proces naar aanleiding van deze beschuldigingen. De zaak was beperkt tot literaire laster, die toch de eerste schakel betekende in de voorbereiding van toekomstige juridische vervolgingen. Om de onderdrukkingsmaatregelen te rechtvaardigen, moesten er gefabriceerde beschuldigen zijn. Om waarde aan de valse beschuldigingen te geven, was het nodig die met brutale onderdrukkingsmaatregelen te versterken. Aldus dreef de logica van de strijd Stalin langs het pad van enorm juridisch maakwerk.
Het wordt een noodzakelijkheid voor hem ook om internationale redenen. Als de Sovjetbureaucratie geen revoluties behoeft en die vreest, kan zij tezelfdertijd niet openlijk de revolutionaire tradities verloochenen, zonder haar prestige in de Sovjet-Unie te ondermijnen. Doch het bankroet van de Komintern maakt de wegvrij naar een nieuwe Internationale. Sedert 1933 heeft de gedachte van nieuwe revolutionaire partijen onder het vaandel van de Vierde Internationale groot succes gehad in de oude en de nieuwe wereld. Slechts met moeite kan een buitenstaander de wezenlijke afmetingen van dit succes waarderen. Zij kunnen niet slechts gemeten worden door statistieken en ledenkaarten. De algemene tendens van de ontwikkeling heeft een veel grotere belangrijkheid. Ernstige, innerlijke storingen verspreiden zich door de secties van de Komintern, die bij de eerste historische schok tot splitsingen en ineenstorting zullen leiden. Als Stalin het kleine “Bulletin van de Oppositie” vreest en het binnenbrengen daarvan in de Sovjet-Unie met executies straft, is niet moeilijk te verstaan met welke schrik de bureaucratie vreest, dat kennis van het zelfopofferende werk der Vierde Internationale in de dienst van de arbeidersklasse in de Sovjet-Unie kan doordringen.
De morele autoriteit van de leiders der bureaucratie en vooral van Stalin steunt in hoge mate op die toren van Babel van vervalsingen, die in een periode van dertien jaren is opgericht. De morele autoriteit der Komintern steunt geheel en al op de morele autoriteit van de Sovjetbureaucratie. Op haar beurt is de autoriteit van de Komintern en haar steun nodig voor Stalin tegenover de Russische arbeiders. Deze toren van Babel, die haar eigen bouwers verschrikt, handhaaft zich in de Sovjet-Unie met behulp van steeds afschuwelijker onderdrukking, buiten de Sovjet-Unie — met behulp van een reusachtig apparaat, dat met de hulpbronnen van de Russische arbeiders en boeren de publieke opinie vergiftigt met bacillen van leugen, vervalsing en afpersing. Miljoenen in de gehele wereld vereenzelvigen de Oktoberrevolutie met de bureaucratie van de Thermidor, de Sovjet-Unie met de kliek van Stalin, de revolutionaire arbeiders met het totaal gedemoraliseerde Kominternapparaat.
De eerste grote barst in de toren van Babel zal algehele ineenstorting brengen en onder de puinhopen zal de autoriteit van de chef van de thermidor begraven worden. Zo is voor Stalin een vraag van leven en dood: de Vierde Internatonale in haar kiem te vernietigen! Nu wij de Moskouse processen hier onderzoeken, houdt het uitvoerende bestuur van de Komintern volgens de persberichten, zitting in Moskou. Zijn agenda is: de strijd tegen het wereldtrotskisme. De zitting van het uitvoerend bestuur van de Komintern is niet slechts een schakel in de lange keten van Moskous maakwerk, maar ook de projectie daarvan op de wereldarena. Morgen zullen wij van misdaden horen der trotskisten in Spanje, hun directe of indirecte steun aan de fascisten De echo’s van deze lage laster zijn in deze kamer gehoord. Morgen zullen we horen, hoe trotskisten in de Verenigde Staten spoorwegongelukken voorbereiden en de vernieling van het Kanaal van Panama in het belang van Japan. Morgen zullen we horen hoe de trotskisten in Mexico maatregelen voorbereiden voor het herstel van Ponfirio Diaz. Gij zegt, dat Diaz reeds lang dood is? Voor zulke kleinigheden staan de Moskouse fabrikanten van het maakwerk niet stil. Zij staan nergens voor stil, nergens. Politiek en moreel is het een kwestie van leven en dood geworden. Afgezanten van de GPOe gaan naar alle landen van de oude en nieuwe wereld. Aan geld ontbreekt het hun niet. Wat betekent het voor de heersende kliek 20 tot 50 miljoen dollars meer uit te geven om haar gezag en haar macht te ondersteunen? Deze heren kopen menselijke gewetens als aardappelen. Wij zullen heel wat voorbeelden zien.
Gelukkig dat niet iedereen gekocht kan worden. Anders zou de mensheid al lang geleden weggerot zijn. In de gestalte van de commissie hebben wij hier een kostbare cel van niet te kopen publiek geweten, allen die dorsten naar de zuivering der atmosfeer van de maatschappij, zullen zich instinctief naar de commissie richten. Ondanks intriges, bederf en laster zal zij spoedig beschermd worden door de wapenrusting van de sympathie van brede volksmassa’s.
Dames en heren van de commissie! Reeds 5 jaren — ik herhaal 5 jaren — heb ik voortdurend de stichting van een internationale commissie van onderzoek verzocht. De dag, dat ik het telegram ontving over de stichting van uw voorlopige commissie, was een grote feestdag in mijn leven. Enige vrienden hebben mij onrustig gevraagd: Zullen de stalinisten niet in de commissie binnendringen, zoals zij eerst binnendrongen in het comité ter verdediging van Trotski? Ik antwoordde: In het volle daglicht boezemen de stalinisten geen vrees in. Integendeel, ik zal de meest kwaadaardige vragen van de stalinisten welkom heten: Om hen te breken heb ik slechts te vertellen wat wezenlijk gebeurde. De wereldpers zal de noodzakelijke publiciteit aan mijn antwoord geven. Ik weet van tevoren, dat de GPOe individuele journalisten en hele kranten zal kopen. Maar ik twijfelde er geen ogenblik aan, dat het wereldgeweten niet gekocht kan worden en dat het ook in dit geval een van de mooiste overwinningen zal behalen.
Geachte commissieleden! De ondervinding van mijn leven, waarin geen gebrek is geweest aan successen of nederlagen, heeft niet alleen mijn geloof in de klare, schitterende toekomst der mensheid niet vernietigd, maar integendeel daaraan een onverwoestbare natuur gegeven. Dit geloof in de rede, in de waarheid, in menselijke solidariteit, dat ik met mij meedraag naar de arbeiderswijken van de Russische provinciestad, Nicolajew, dit geloof heb ik volledig bewaard. Het is rijper geworden, maar niet minder vurig. In het feit van de stichting van uw commissie, in het feit, dat aan haar hoofd staat iemand van onaantastbaar moreel gezag, een man, die krachtens zijn leeftijd het recht zou hebben buiten de schermutselingen van de politieke arena te blijven, in dit feit zie ik een nieuwe en prachtige versterking van het revolutionair optimisme, dat het wezenlijke bestanddeel van mijn leven uitmaakt.
Dames en heren van de commissie! Mijnheer de procureur Finerty en ook gij, mijn verdediger en vriend Boldmann! Sta mij toe U allen mijn warme dank uit te drukken, die in dit geval geen persoonlijk karakter draagt. Men sta mij tenslotte toe mijn groot respect te getuigen voor de pedagoog, filosoof en verpersoonlijking van echt Amerikaans idealisme, die het werk van uw commissie leidt.