Geschreven: 1 maart 1938
Bron: Uit: Writings of Leon Trotsky. Supplement (1934-40). Pathfinder Press, New York 1979
Vertaling: Karel ten Haaf
Deze versie: Overgenomen uit: Trotski - Leo Sedov - zoon, vriend strijder. En andere geschriften rond de dood van Leo Sedov. Nieuwe Nederlandstalige Trotski Bibliotheek 1. Revolutionair-Socialistische Publicaties, Groningen 2007
HTML: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, mei 2007
1 maart 1938
Henri Molinier
Parijs
Beste vriend,
We hebben je brief ontvangen, die ons de eerste nauwkeurige informatie geeft over wat er gebeurd is. Eén ding in het door Jeanne ondertekende verslag springt in het oog. De situatie van de patiënt is goed gedurende vier uur na de operatie; dan een plotselinge verandering. Hij wankelt ijlend door de gangen van het ziekenhuis. De chirurg [Thalheimer] ging, toen hij deze plotselinge verandering zag, zo ver om zich af te vragen of de patiënt van plan was geweest om zelfmoord te plegen. Dit feit lijkt mij van groot belang. Zelfmoord kon in dit geval alleen betrekking hebben op vergif, in ieder geval niet op een revolver. Waarom zou het vergif niet van iemand anders afkomstig kunnen zijn? Maar onmiddellijk hierna verwierpen de artsen de hypothese van moord door vergiftiging. Hoe kan deze contradictie verklaard worden? Ik geef toe dat ik het niet begrijp. Tot het moment dat het waarom van Thalheimers vraag over een zelfmoordpoging duidelijk is, blijft het raadsel bestaan.
De figuur van de Russische verpleegster blijft behoorlijk duister in deze context. Het door Jeanne ondertekende verslag stelt dat deze verpleegster niet alleen interesse aan de dag legde voor wat de ijlende patiënt in het Russisch zei, maar dat ze ook probeerde vertrouwelijke informatie te verkrijgen door hem te ondervragen. Deed ze schriftelijk of anderszins verslag over de inhoud van het ijlen aan Jeanne of een andere vriend van Leo? Zo niet, dan moet ze haar verslag elders hebben uitgebracht. Deze kwestie blijft eveneens onopgehelderd. Misschien lijken van een afstand de dingen vertekend. Maar ik kan me enkel baseren op de tekst van het verslag.
Nu de kwestie van het archief. Het belang van deze kwestie is je duidelijk, maar ze krijgt nu een bijzonder urgent karakter vanwege het nieuwe proces. We moeten op zijn minst die documenten en brieven die kunnen helpen om de nieuwe laster te weerleggen, zo snel mogelijk kunnen gebruiken. Dit is wat ik voorstel, met instemming van Natalja. Wij geven, voor wat betreft ons deel, een volmacht aan een commissie bestaande uit Alfred Rosmer, Paulsen en Gerard Rosenthal of Alexis Bardin (dat mogen ze onderling uitmaken). Deze commissie van drie, of zelfs van vier als dat ze beter uitkomt, zal contact moeten opnemen met Jeanne, via jou als tussenpersoon — want jij lijkt ons, goede vriend, de meest geschikte man om de kwestie op een bevredigende manier tot een einde te brengen. De taak van deze commissie is tweeledig: a) het verzamelen van de direct bruikbare documenten, en ze fotokopiëren; b) regelen, in overleg met jou, van het onder de meest stringente veiligheidsmaatregelen verschepen van deze documenten naar de Verenigde Staten.
Natalja en ik zouden daarnaast graag zo snel mogelijk in het bezit komen van alle door ons aan Ljova geschreven brieven, alsmede van zijn oude brieven aan ons die in het Parijse archief bewaard worden.
Wat Sjeva[1], we zouden het pijnlijk vinden om van hieruit voorstellen te doen. We houden vooralsnog alle mogelijkheden open. Natalja wacht op voorstellen van Jeanne. Wat mij betreft, ik vind dat de jongen zelf op zijn minst een adviserende stem moet hebben in deze zaak.
Het “zakelijke” karakter van deze brief verklaart de toon. Onze dank aan jou is erg groot. Jij zult, als goede vriend, weten hoe je moet doen wat er gedaan moet worden.
Onze meest hartelijke groeten,
L.D.
Ik stuur je een afschrift van een brief die Van [Jean van Heijenoort] persoonlijk heeft bezorgd bij de Franse ambassadeur hier.
_______________
[1] Sjeva was de bijnaam van Vsjevolod Volkov (1926- ), de zoon van Trotski’s dochter Zinaida (die zelfmoord pleegde in 1933) en Platon Volkov (die in de jaren dertig verdween in Stalins gevangenissen). Na de dood van zijn moeder woonde de jonge Volkov bij zijn oom, Leo Sedov, en Jeanne Martin. Na Sedovs dood brandde er een bittere strijd over de voogdij los tussen Trotski en Martin, die gesteund werd door Raymond Molinier. De rechter besliste in Trotski’s voordeel, en in 1939 voegde Sjeva zich bij zijn grootouders in Mexico.