Ekim Dersleri: Leon Troçki (1924)
"Demokratik" devrimin ilk aşaması, şubat devriminden, Menşevik ve Narodnik'lerin de katıldığı bir koalisyon hükümetinin 6 Mayıs'ta oluşturulmasıyla taçlanan Nisan krizine kadar devam eden dönemdir. Bu kitabın yazarı bu ilk aşamanın olaylarına katılmamıştır, çünkü Petrograd'a ancak 5 Mayıs'ta, koalisyon hükümetinin oluşmasından bir gün önce gelebilmiştir. Devrimin ilk aşaması ve olasılıkları Amerika'da yazmış olduğum makalelerde açığa çıkarılmaktadır. Bu makaleler sanırım öz itibariyle, Uzaktan Mektuplar'ında Lenin'in sunduğu devrim analiziyle çakışmaktadır.
Petrograd'a geldiğim ilk günden itibaren bolşeviklerin merkez komitesiyle tam bir uyum içinde çalıştım. Lenin'in proletaryanın iktidarı fethetme teorisini tümüyle desteklediğimi belirtmeye gerek yok. Köylülük meselesinde ise "proletaryanın ve köylülüğün demokratik diktatörlüğü" formülüne sarılan bolşeviklerin sağ kanadına karşı mücadelesinin ilk aşamasını bitirmekte olan Lenin'le ufak bir anlaşmazlığım dahi yoktu. Partiye resmen üye olmamdan önce de, Parti adına yayımlanan birdizi karar ve belgenin hazırlanmasına katılmıştım. Partiye girişimi üç ay geciktiren tek şey Bolşeviklerle mejrayontsi örgütünün en iyi elemanları ve genel olarak devrimci Enternasyonalistlerin birleşmesini hızlandırmak oldu.
Bu kitabın yazılması, o zamanlar birleşme için yazdığım makalelerin birinde kullandığım bir cümleye dikkatimi çekti.Bu cümlede örgütsel meselelerde bolşeviklerin "dar grupçu anlayışından" söz ediyordum. Tabi Sorine gibi derin düşünürler derhal bu cümleyi doğrudan doğruya tüzüğün birinci maddesi üzerindeki geçmiş görüş ayrılıklarına bağlayacaklardır. Bu mesele üzerine, hele sözde ve eylemde, örgütsel meseledeki büyük halarımı kabullendiğim bir anda tarışma açmanın greğini hissetmiyorum. Mamafih, bu kadar "uyanık" olmayan normal bir okuyucuyu yukarıda sözü edilen cümlenin çok daha basit ve doğrudan bir açıklamasını günün somut koşullarında bulabilirler. Mejraontsi örgütünün işçileri Petograd Komitesinin örgütsel politikasına karşı hala derin bir kuşku besliyorlardı. Buna karşılık olarak o zaman makalemde şunu yazmıştım: " Geçici mirası olan 'dar grupçu zihniyet' hala devam ediyor ama bunun azalması için mejrayontsi'ler ayrı, kopuk bir grup olarak yaşamaktan vazgeçmelidirler."
Sovyetlerin birinci kongresinde getirdiğim salt polemik "öneri" bir düzine Piechekhanov'dan oluşan bir hükümet kurma meselesi, -sanırım Sukhanov tarfından- Piecekhanov'a duyduğum özel bir sempatiye bağlandı ve aynı zamanda bunun Lenin'in taktiğinden farklı bir taktik olduğu şeklinde yorumlandı. Bu tabiki tamamen saçma bir yorum. Partimiz, Menşeviklerin ve S-R'lerin yönetimlerindeki sovyetlerin iktidarı almasını talep ettiğinde, bu suretle Piechehanov gibi insanlardan oluşmuş bir hükümet "talep ediyordu". Son tahlilde Piechehanov, Çernov veya Dan arasında hiçbir temel farklılık yoktur. Tümü de iktidarın burjuvaziden proletaryaya naklini kolaylaştırma işlevi görebilirdi. Piechehanov belki istatistiği daha iyi biliyordu ve Tseretelli veya Çernov'dan biraz daha pratik bir adam izlenimini veriyordu. Bir düzine Piechehanov'dan oluşmuş hükümet, koalisyon yerine küçük-burjuva demokrasisinin olağan temsilcilerinden oluşmuş bir hükümet olacaktı. Partimiz tarafından yönlendirilen Petersburg'lu kitleler " Kahrolsun 10 kapitalist bakan " sloganını haykırdıklarında bu surette Menşeviklerin ve S-R'lerin bunların yerine geçmesini talep etmiş oluyorlardı. " Burjuva demokrat bayları kadetleri kovun, buna karşılık bizde size, zamanı geldiğinde mümkün olan en 'yumuşak' şekilde sizleri görevlerinizden alacağımıza söz veriyoruz. Bu zaman da zaten yakındır". Burada ayrı politik çizgi aramak abestir, benim çigim Lenin'in defalarca belirttiği çizgiydi...
Kislovodsk
15 Eylül 1924