Dogmatisme
(Grieks dogma = waarheid; wat als waarheid moet aanzien worden.)

Dogmaticus = iemand die zich streng aan onbetwistbare waarheden houdt; in werkelijkheid zeer vaak iemand die zijn opvattingen als enige waarheid verdedigt.
= een houding die erin bestaat een zeker aantal wijsheden, vooropstellingen, vaststellingen, enz. als dogma’s te aanvaarden, m.a.w. als onbetwistbare en onveranderlijke waarheden. Dergelijke houding strookt niet met het marxisme omdat dit geen absolute waarheid kent. Door het dialectisch proces is de waarheid steeds aan bepaalde voorwaarden gebonden. Zo heeft K. Marx zeker niet alle kapitalistische verschijnselen voorzien, maar zijn beschrijving en ontleding van het systeem zijn nog steeds geldig.

Dogmatisme is uiteraard nauw verbonden met de voorstanders van een marxistische orthodoxie. Wie beweert de enige juiste leer te verkondigen, moet zich baseren op onveranderlijke waarheden. Dit dogmatisme stootte juist vele kritische onderzoekers van het marxisme af (bv. André Gide, Arthur Koestler, H. Roland Holst).

(-> orthodoxie, revisionisme)

MWBEL 1969