Geschreven: 29 maart 1936
Bron: het Engelstalige Trotski-archief
Vertaling: J. Piet Andries
HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, juli 2008
Laatste bewerking: 7 juli 2008
29 maart 1936
Beste kameraad Fux,
Ik heb nog geen antwoord van u ontvangen op mijn laatste (brief). Maar ik wens nogmaals te schrijven om mijn geweten te sussen.
Ik heb het gevoel dat u in staat bent belangrijke successen te boeken, maar dat een groot gevaar u belaagt; hetzelfde welk de vooruitgang van onze kameraden in Frankrijk heeft gecompromitteerd.
Uw struikelblok heet Godefroid, terwijl het in Frankrijk Marceau Pivert noemt. De houding van de Action Socialiste Révolutionaire tegenover Godefroid komt mij als helemaal vals en extreem gevaarlijk voor. U versterkt hem tegen uzelf.
Wat is de huidige rol van Godefroid? De ontevreden arbeiders, bovenal de jeugd, te tonen dat zij “revolutionair” kunnen zijn, en tegelijkertijd op goede voet kunnen staan met het apparaat of ten minste zo de dingen te arrangeren dat ze niet uitgesloten worden. Maar dit is essentieel een verraderlijke functie. Elke “revolutionaire” frase van Godefroid dient er enkel toe de verwarde revolutionairen te misleiden en hen te laten breken met de ASR.
Wat zou uw houding tegenover deze situatie moeten zijn? De inhoudsloze retoriek van Godefroid, zijn verbaal radicalisme tot zijn serviliteit aan het apparaat en zijn actieve vijandigheid tegen de bolsjewiek-leninisten, aanklagen. Volgens mij zou u in elke editie van de ASR een hele pagina moeten wijden aan deze kritiek van La Jeune Garde en ook van de Liga. In plaats hiervan blijf je helemaal stil over La Jeune Garde, dit dubieus en dubbelzinnig orgaan dat alleen maar dient om de jeugd te verdoven. Tezelfdertijd grijpt u elke gelegenheid aan om uw solidariteit met Godefroid te tonen. In plaats van hem te bevechten, probeert u hem revolutionaire ideeën toe te schrijven. Uw artikel over het Hubin-Godefroid incident is helemaal karakteristiek voor deze houding van aanpassing en voorzichtigheid. [2] Godefroid had Hubin aangevallen om Vandervelde in bescherming te nemen, om de arbeiders het idee te geven dat Vandervelde helemaal verschillend was van Hubin. En wanneer zelfs Godefroid Vandervelde bekritiseerde volbracht hij dezelfde taak. Hij wilde de werkers aantonen dat Vandervelde kon “bekritiseerd” worden (maar eigenlijk om slechts een tiende of een honderdste van de waarheid te vertellen) en tezelfdertijd niet geroyeerd te worden zoals deze onhandige sectaire “trotskisten”. Dat is de missie van Godefroid. In plaats van de werkelijke betekenis van zijn “conflict” met Hubin te verklaren, omarmt u deze verraderlijke tegenstander: “Ja, kameraad Godefroid, zoals u in Le Peuple geschreven hebt, moeten wij de revolutionaire strijd verder zetten zelfs als de dreiging van uitsluiting gesteld wordt”. Maar hij maakt deze dreiging tegenover u.
Op het punt van uw uitsluiting aangekomen, zullen uw sympathisanten zeggen: vermits Fux zelve Godefroid beschouwt als een revolutionair en vermits Godefroid zich buiten moeilijkheden met het apparaat kan houden, kunnen we beter bij Godefroid blijven dan eruit te trekken met Fux.
Het is Vandervelde die u gaat royeren maar het is Godefroid die u gaat isoleren. U hebt al veel tijd verloren. Door uw politiek bent u zwakker in Charleroi en indien deze politiek zich doorzet zult u de partij met slechts het handvol waarmee u binnengetreden bent, verlaten.
Het offensief tegen Godefroid is nu belangrijker dan tegen Vandervelde. U kunt met hem argumenteren op een kalme en redelijke manier. Maar de lezer moet voelen dat er een grote kloof tussen u en Godefroid bestaat, en dat het niet toevallig is dat Godefroid u omsingelt, u belaagt en uw uitsluiting voorbereid.
Wat een ellendig tijdschrift is deze Jeune Garde waarin de jonge bureaucraten de oude apen imiteren, elkaar adverteren, alleen over zichzelf spreken, de meest belangrijke kwesties lichthartig behandelen en de analyse van een probleem beëindigen waar ze feitelijk pas begint. De revolutionaire fraseologie maakt dit vergif zelfs nog gevaarlijker.
De Action Socialiste Révolutionaire is van die aard dat het niet meer correspondeert met de huidige situatie. Het blad verliest zichzelf in algemeenheden en herhalingen. Het steekt het hoofd in het zand over de meest brandende kwesties (La Jeune Garde, Godefroid, Liebaers, enz.).
Ik smeek om deze kwestie ernstig te bediscussiëren vermits het leven en dood van uw tendens betekent.
PS: een ernstige polemiek tussen de ASR en Godefroid zou uw uitsluiting uit de partij kunnen uitstellen. In gelijkaardige gevallen zegt de bureaucratie tegen zichzelf: “Het is beter hun onderling wat te laten ruziën en hen beiden te verzwakken”. Dit incalculeren van de kant van de bureaucratie is vals want het zijn de revolutionairen die een nieuw uitstel winnen ten nadele van de centristen (als de revolutionairen zich als revolutionairen gedragen!). Kortom, de bureaucratie zou haar fout bemerken en u hoe dan ook uitsluiten, maar in veel gunstiger omstandigheden voor u. Natuurlijk is dit een hypothetische eventualiteit. Maar het is niet onbelangrijk. Samenvattend: als Godefroid Hubin als een mikpunt viseert om zodoende Vandervelde te redden, moet u Godefroid als schietschijf viseren om Vandervelde beter te ondermijnen.
_______________
[1] Brief aan Fux. Houghton Library Harvard (8224). Frans origineel.
[2] In Action Socialiste Révolutionaire van 21 maart had Fux dit incident verteld alsof Hubin aan de ene kant van de barricades, en Godefroid aan de andere kant stond met de ASR.