Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Bron: De Internationale, Nederlandstalig theoretisch orgaan van de IVe Internationale, 1995, winter, (nr. 52), jg. 39
Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Leest u dit met een smartphone?
Met (enkele) smartphones moet u zelf uitmaken welke modus voor u geschikt is
In de serie ‘Revolutionary Studies’ werd onlangs een bekend boek van de vermaarde zwarte West-Indische marxist C.L.R. James uitgegeven: World revolution 1917-1936, the rise and fall of the Communist International. Toen het in 1937 uitgegeven werd, was het een van de weinige pogingen om de ervaringen van de revolutionaire beweging van na de Eerste Wereldoorlog samen te vatten. Een halve eeuw na publicatie blijkt het nog steeds waardevol en getuigt het van de diepte en breedte die een kenmerk zijn van het werk van C.L.R. James.
James’ analyse van de Sovjet-Unie blijft verfrissend actueel in het licht van de gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Veel van zijn korte termijn voorspellingen bleken verbazingwekkend accuraat en zoals Al Richardson zegt in zijn introductie bij deze nieuwe paperbackeditie, we kunnen alleen maar wachten op de bevestiging (of anderzijds) van James’ onverbiddelijke voorspelling: ‘Als de Sovjet-Unie valt, zal het socialisme een klap te verduren krijgen die het voor een generatie zal verlammen.’ C.L.R. James (1901 – 1989) geboren tijdens de eeuwwisseling en opgegroeid in het koloniale Trinidad, bracht het grootste deel van zijn leven door in Engeland en de Verenigde Staten. Hij was een van de meest kenmerkende schrijvers; een scherpe criticus van het imperialisme en een uitgesproken vijand van het stalinisme. De reikwijdte van James’ interesses was buitengewoon en hij droeg bij aan een hele reeks van gebieden: literatuur, recensies, culturele onderzoeken, politieke theorie en filosofie, alsook geschiedenis.
Andere boeken van James zijn: Beyond a boundary, zijn semiautobiografische bespiegeling van het cricketspel en The Black Jacobins, een briljant verslag van de Haïtiaanse revolutie rond 1790. (RB)
World Revolution 1917-1936, C.L.R. James, Humanities Press ISBN 0-391-03790-0 f36,
De neoliberale ‘hervormers’ in Oost-Europa, die in samenwerking met het Westen een kapitalistische restauratie (willen) doorvoeren, hebben de bevolking steeds een prachtige toekomst op korte termijn voorgehouden. Na wat pijn in een korte overgangscrisis zou de economie snel gaan groeien, als de markt alle ruimte zou krijgen.
De werkelijkheid is anders, ondanks alle verschillen tussen de landen in Oost-Europa en de voormalige Sovjet-Unie. Een groot deel van de economie is braak komen te liggen en de sociale en economische gevolgen voor grote delen van de bevolking zijn desastreus. Die bevolking begint haar geloof in de markt te verliezen en een zeker heimwee naar het verleden groeit. Zie ook het artikel over de Russische vakbeweging in dit nummer van De Internationale. Charles Pauli bespreekt in zijn boek de theorie, de praktijk en de resultaten van de economische hervormingen in Oost-Europa. Hij gaat daarbij ook in op het verleden van de centrale bureaucratische planeconomie en op de positie die Oost-Europa inneemt in de wereldeconomie. Pauli is econoom en werkzaam bij het Institut für sozial-ökologische Wirtschaftsforschung in München. (RG)
Charles Pauli; Osteuropa – Vom Elend des Marktes. ISP Verlag. Prijs: DM 19,80. ISBN 3-929 008-57-2.
De verschrikkelijke terreur van de smerige oorlog en de ‘etnische zuiveringen’ in Bosnië-Hercegovina gaat gepaard met het verspreiden van mythen en fabels over de geschiedenis van deze oude gemeenschap met z’n bijzondere tradities, die nu in hoog tempo worden vernietigd. Daarom is het goed om de geschiedenis van Bosnië te bestuderen. Bijvoorbeeld om te weten dat de huidige grenzen van Bosnië al vele eeuwen oud zijn en ook al ouder dan de huidige grenzen van de meeste Europese landen, inclusief die van Servië en Kroatië. Twee boeken in de lange reeks, die er de afgelopen tijd verscheen over voormalig Joegoslavië en de oorlog, zijn onlangs positief door Peter Michielsen in de NRC besproken en daar willen we graag naar verwijzen (RG):
Robert J. Donia, John V.A. Fine jr.; Bosnia and Herzegovina. A Tradition Betrayed. 318 blz. Hurst and Company f 87,20 (geb.), f 32,50 (pb).
Noel Malcolm; Bosnia. A Short History. 340 blz. Macmillan. f 35,15 (pb).
De Amerikaanse hoogleraar Bertell Ollman is een van de belangrijkste verdedigers van het belang van de dialectische methode in het marxisme. Zijn nieuwe boek Dialectical Investigations valt in twee delen uiteen. In het eerste deel geeft hij een uiteenzetting van de dialectiek. Het tweede deel bestaat uit een aantal artikelen, waarin hij de dialectiek toepast op verschillende onderwerpen: de kapitalistische staat, de studie van klassebewustzijn, de Amerikaanse grondwet, perestrojka, het ideaal van academische vrijheid en de bestudering van de geschiedenis. In die artikelen verwijst Ollman steeds naar de paragrafen uit het eerste deel.
In dat eerste deel laat Ollman zien dat de belangrijkste kenmerken van het dialectische denken te maken hebben met het proces van abstraheren. Hij geeft een typologie van verschillende manieren van abstraheren en hij claimt dat alleen de dialectiek succesvol laveert tussen en binnen die abstractieniveaus.
Dit zeer interessante boek is nog maar het eerste deel van een geplande serie van vier. (RG)
Bertell Ollman; Dialectical Investigations. New York, Routledge, 1993. 191 blz. $ 14.95 (pb) (ongeveer f 40.-).