Bron: De Internationale, Nederlandstalig theoretisch orgaan van de IVe Internationale, 1993, zomer, (nr. 46), jg. 37
Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Van verschillende kanten bereikte ons het verzoek in deze rubriek niet alleen boeken, maar ook bladen te signaleren. Niet iedereen kan regelmatig een linkse boekhandel binnenstappen om eens rustig door te bladeren wat er zoal te koop is, al was het alleen al omdat er niet zo heel veel linkse boekhandels meer zijn. In De Internationale voor het eerst een kleine selectie, met adressen voor wie wat zou willen bestellen.
International Viewpoint (IVP) is het Engelstalige en Inprecor (IP) het Franstalige periodiek van de Vierde Internationale. Sinds begin dit jaar verschijnen deze bladen maandelijks in een nieuwe formule, met behalve de bekende nieuws- en achtergrondartikelen per nummer een dossier van zo’n 20 pagina’s. In februari was dat Israël versus islam?, in maart Oost-Europa en in april het eerste deel van een dubbel dossier over De toestand van de wereldeconomie. Speciale vermelding verdient de prachtige nieuwe voorkant van deze bladen, ontworpen door dezelfde ontwerper die verantwoordelijk is voor de lay-out van De Internationale.
International Viewpoint en Inprecor kosten (het equivalent van) 280 Franse francs per jaar. Abonnementen, losse nummers of proefnummers via de SAP in België of Nederland of rechtstreeks naar: IVP/IP, [...], Frankrijk.
Het winternummer van International Marxist Review, het Engelstalige theoretische blad van de Vierde Internationale heeft als thema Defending Marxism Today. In dit nummer wordt in verschillende artikelen de strijd aangebonden met ideologische stromingen en trends die scepticisme over de mogelijkheid of zelfs de noodzaak van socialisme vertheoretiseren. De Spaanse marxistische econoom Jesús Albarracín schrijft een artikel over de impasse van de marktideologie, de Britten Phil Hearse en Jane Kelly leveren een bijdrage over respectievelijk Habermas (Socialism and “complex society”) en over postmodernisme en feminisme. Uit Frankrijk komt onder andere een bijdrage van Josette Trat over de theorie van het seksuele verschildenken en uit de Verenigde Staten een bijdrage van Man Wald onder de titel “Legacy and prospects for the U.S. left”. Bovendien is een resolutie van de Vierde Internationale opgenomen over positieve actie voor vrouwen in revolutionaire organisaties.
International Marxist Review kost (het equivalent van) vijf Amerikaanse dollars per los nummer of 17 dollar voor een abonnement. Abonnementen of losse nummers via de SAP in België of Nederland of rechtstreeks naar: IMR, [...], Frankrijk.
Voor de vaste lezers en lezeressen van De Internationale is Catherine Samary geen onbekende. Haar analyses van de ontwikkelingen in Oost-Europa, met name de ex-Sovjet-Unie en ex-Joegoslavië, zijn onmisbare kost voor socialisten die de vaak verwarrende ontwikkelingen in dat deel van de wereld willen begrijpen. Van haar hand verscheen in de serie Notebooks for Study and Research (NSR)/Cahiers d’étude et de recherche (CER) van het in Amsterdam gevestigde International Institute for Research and Education (IIRE) een studie over het uit elkaar vallen van Joegoslavië. Op 60 pagina’s geeft Samary een historisch overzicht, een multidisciplinaire sociale studie, een uitnodiging tot collectieve reflectie en een oproep tot solidariteit met degenen die zich inzetten voor vrede en gerechtigheid voor alle gemeenschappen in voormalig Joegoslavië. Met twee appendices, een uitgebreide bibliografie, adressen en een verklarende woordenlijst een absolute must voor wie zich met dit onderwerp bezighoudt.
Op pagina 21 van dit nummer van De Internationale staat een totaal overzicht van alle uitgaven tot nog toe.
NSR of CER 19/20 (dubbelnummer) over Joegoslavië van Catherine Samary kost 270 Belgische francs of 15 gulden. Stort dit bedrag op giro (Postbank) [...] van CER/NSR te Amsterdam onder vermelding van de gewenste (Engelse of Franse) uitgave. Of schrijf naar IIRE, Postbus [...] Amsterdam.
Behalve het weekblad Rouge geeft de LCR, de Franse sectie van de Vierde Internationale ook het magazine Critique Communiste uit. Nummer 128/129 verscheen vóór de verkiezingen en had als thema Changer à gauche, d’urgence. In dit interessante nummer (68 pagina’s) staan onder andere de volgende artikelen: Un succès annoncé (over de groene partijen), door François Duval; L’écologie ou la mort!, door Michel Lequenne; Pour en finir avec le chômage, il faut une autre logique économique, door de economengroep van de LCR; Régulation et transition, door Jacques Sapir; Malcolm X, nationalisme noir et socialisme, door Zbigniew Kowalewski en Changer à gauche, d’urgence, door Francis Sitel.
Critique Communiste 128-129 kost (het equivalent van) 45 Franse francs, een jaarabonnement kost 300 francs. Bestellingen met cheque naar PEC, [...], Frankrijk.
Sinds 1977 verschijnt Labour Focus on Eastern Europe, een onafhankelijk socialistisch magazine over Oost-Europa met onder anderen Tariq Ali, Luciana Castellina (Europees parlement), Mike Davis, Ken Livingstone (Engels parlement), Michael Löwy, Ernest Mandel, Zhores Medvedev, Josef Pinior, Hilary Wainwright en Immanuel Wallerstein als sponsors. In nummer 44 onder andere vier stukken (van Peter Gowan, Hugo Radice, David Edye en Valerio Lintier) die oorspronkelijk als paper werden gepresenteerd op een mede door de socialistische fractie in het Europees Parlement gesponsorde conferentie over European Integration Under Strain: Alternative Ways Forward. Verder een bijdrage van László Andor en Tamás Krausz over Liberalism, Nationalism and Democracy in Hungary; van Branka Magas en Kroatische vrouwengroepen over Joegoslavië; en van Kazimierz Kloc over Industrial conflicts in Poland 1990-92. Daarnaast een interview met Aleksandr Buzgalin over Russisch links.
Labour Focus on Eastern Europe kost 3,50 Engelse ponden per los nummer en 10 ponden voor een abonnement van 3 nummers. Bestellingen bij Labour Focus on Eastern Europe, [...], Oxford [...], Engeland.
Veel interessante artikelen staan zoals gewoonlijk in de laatste twee nummers van het binnenkort jubilerende (200 nummers!) New Left Review (NLR).
In NLR 196 onder andere: Privatization and the Development of Capitalism in Russia door Simon Clarke; The Crisis of Contemporary Culture door Terry Eagleton; Reflections on Communalism and Nationalism in India door Achin Vanaik; Politics and Space/Time door Doreen Massey; The Crisis of Algerian Nationalism and the Rise of Islamic Integralism door John Howe; The Destruction of Bosnia-Herzegovina door Branka Magas en een in memoriam van Ernest Mandel voor Petra Kelly en Willy Brandt.
In NLR 197 onder anderen: Who Killed LA? A Political Autopsy, part 1 door Mike Davis; The Political Economy of Food: a Global Crisis door Harriet Friedmann; The Second Life-Fiction of the Federal Republic: We Have Become ‘Normal’ Again door Jurgen Habermas; South Korea: Unification and the Democratic Challenge door Paik Nak-chung en A Theory of Human Needs door Kate Soper.
New Left Review kost per nummer 4,50 Engelse ponden en per jaar (6 nummers) 26 pond. Bestellingen en abonnementen: NLR, [...], London.
Waar gaat het naartoe in Rusland? Wat zit er achter de economische, politieke en ideologische chaos, waarin dat land zich tegenwoordig bevindt? Waarop wijzen de gelijktijdige dood- en zaligverklaringen van de tsaar en Stalin, de morele uitverkoop van de oude Russische intelligentsia, en de lokroep van het ‘gouden westen’ en het militante anticommunisme zelfs bij iemand als Jeltsin?
In ‘Der gespaltene Monolith’ zoekt en vindt Boris Kagalitzki in dit labyrint de draad van Ariadne: met groeistuipen wordt een nieuwe maatschappijformatie geboren, het ‘marktstalinisme’. Het klassieke stalinisme had op basis van de staatsmonopolistische eigendom toentertijd weliswaar op barbaarse wijze de modernisering van Rusland tot stand gebracht, waartoe het tsarisme niet meer in staat was. Maar een verdere modernisering kon dit systeem niet meer verzekeren. Zelfs niet in een meer liberale vorm. Maar wat heeft een ‘marktstalinisme’ voor zin, als de oude bureaucratie zich via de markteconomie opwerpt als de erfgenaam van het staatsbezit? Kagarlitzki beschrijft de verschillende oude en nieuwe fracties en partijen in de huidige Russische maatschappij en werpt licht op hun betekenis en perspectief.
Boris Kagarlitzki (1958), politicoloog en publicist, is altijd al een linkse oppositioneel geweest. Onder Brezjnev zat hij als dissident gevangen en in 1990 werd hij in de Moskouse Sovjet gekozen. Vanaf dat moment is hij begonnen met het oprichten van de Partij van de Arbeid, samen met andere socialisten, anarchosyndicalisme, groenen en vakbondsactivisten.
In zijn nieuwste boek, maar nog uitgebreider in een ander boek van zijn hand, ‘Quadratur des Kreises, Russische Innenansichten’, gaat hij in op zijn ervaringen als gekozen afgevaardigde in de Moskouse Sovjet in het jaar 1991. Op humoristische wijze vertelt hij dat de afgevaardigden zich drukker maakten om het verwijderen van de Leninbuste uit de vergaderzaal dan dat zij zich werkelijk bekommerden om de belangen van de stad. En toen de Moskouse Sovjet voor de eerste keer bij elkaar kwam, moest er tienduizend roebel huur betaald worden aan... de Partij, omdat het gebouw haar eigendom was. Voor de mislukte coup van augustus 1991 was de CPSU de grootste kapitaalbezitter van het land. Rond haar opheffing is nog snel even het een en ander weggeroofd door de oude en nieuwe nomenclatuur. Iedere keer dat in de stadssovjet een document voorbereid moest worden, bleek dat verschillende volksvertegenwoordigers computerspelletjes als ‘pantserslag’ of ‘autoraces’ aan het spelen waren.
De politieke kaarten worden opnieuw geschud. Aan het spel nemen nu ook ‘democratische’ afgevaardigden deel, die in de Sovjets van Petersburg, Moskou en andere steden de meerderheid van de stemmen op zich verenigden. De democratische publieke mening jubelt enerzijds om de verkiezing van iemand als Gawriil Popow tot voorzitter van de Moskouse Sovjet en verbaast zich er vervolgens over dat dezelfde Popow, die vroeger de economische voorstellen voor het Brezjnevse Centraal Comité geleverd heeft, op de tribune van het Leninmausoleum naast de leden van het Politburo staat. Waar zijn de ‘heersende kringen’ en wie is nu eigenlijk de oppositie? Kagarlitzki geeft in deze beide boeken een aanzet tot een democratisch en socialistisch antwoord.
Boris Kagarlitzki; Der gespaltene Monolith, die russische Gesellschaft an der Schwelle zu den neunziger Jahren. Kontextverlag, Berlin, 29,80 DM.
en
Die Quadratur des Kreises, Russische Innenansichten. Verlag Volk und Welt, Berlin, 24,80 DM.
(Uitgelezen kwam deze keer tot stand dankzij Ron Blom en Robert Went)