Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Bron: Vlaams Marxistisch Tijdschrift, 1982, nr. 2, april, jg. 16
Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
De auteur publiceert hier over de uitgeweken Belgische socialisten een uitgebreide keuze documenten uit voornamelijk het Huysmansarchief, maar ook uit Britse archieven, archieven van verzetsbewegingen en uit het zeer interessante persoonlijke archief van Jef Rens. Deze bronnenpublicatie wordt voorafgegaan door een schets van het reilen en zeilen van het socialistische politieke en syndicale wereldje in Engeland. Gotovitch besteedt aanvankelijk aandacht aan de aankomst en de hergroepering van de BWP’ers die het continent konden verlaten. De eerste opvallende politieke manifestatie bestond uit het vrijgeven van een “contramanifest” tegen partijvoorzitter De Man; even later werd de groep-Emile Vandervelde opgericht.
De socialistische beweging in ballingschap kon zich nu echt organiseren; via de radio werden standpunten naar buiten gebracht, er werd contact opgenomen met de geestesgenoten in bezet België, er werd programmatisch werk geleverd (syndicaal programma, de “Nationale Volkspartij” enz.).
Gotovitch merkt echter terecht op dat de levenskracht van de beweging niet in verhouding stond tot haar effectieve politieke macht. Men slaagde er niet in de “vooroorlogse” politiek van het kabinet van de conservatieve premier Pierlot om te buigen.
Toch was het geen maat voor niets geweest. De auteur is van mening dat de socialisten zelfs een onontbeerlijke rol speelden als tegenpool van de antidemocratische stromingen die in sommige Belgische milieus in Londen opgeld deden, en zo mede de regering behoedden voor ongrondwettelijke daden.
Men ontkomt echter niet aan de indruk dat bij de terugkeer naar België en intern in de vernieuwde BSP de “Londenaars” niet helemaal aan hun trekken kwamen. Het waren inderdaad vooral de “clandestienen” die de machtsposities in handen namen, maar een “hereniging zonder schokken” (blz. 63) bleek toch mogelijk. Een “radicaal” socialisme à la Huysmans of de Brouckère kwam er echter niet.
Dit raamwerk stoffeert de auteur dan met 45 nooit eerder gepubliceerde tijdsdocumenten, waarvan het belang pas volledig blijkt na lectuur van zijn inleiding. Het geheel geeft aldus een uitstekend inzicht in standpunten, acties, belang en impact van de socialistische linkerzijde in de emigratie.
_______________
[1] J. GOTOVITCH. De Belgische socialisten in Londen. Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 1981 (Camille Huysmans geschriften en documenten, deel VIII).