Првпат објавено: Jean Ziegler, Le livre noir du capitalisme., Pantin, France: Le temps des cerises, 1998, 427 pp.;
Превод: Томислав Захов (од француски)
Техничка обработка: Томислав Захов
Онлајн верзија: јануари 2024
Благодарение на банкарската тајност, шифрираните сметки, законот на слободната конвертибилност, цинизмот и екстремната техничка компетентност на банкарите, Швајцарија денес е сефот на светот. Во 1998 година, таа беше најбогатата земја во светот (доход по глава на жител, според методот на пресметка на Светска банка). Околу 40% од приватното богатство во светот управувано надвор од нивните земји на потекло се управувани во Швајцарија. Швајцарските банкарски тврдини и филијали ширум светот не само што се домаќини на пленот на прекуграничните картели за организиран криминал, на астрономските средства на руските криминалци, туку и на богатството на имотните класи и деспоти од Африка и Азија, од Латинска Америка.
Каква е врската помеѓу валканите пари на организираниот прекуграничен криминал и незаконскиот капитал кој бега од Третиот свет? И двете се перат, рециклираат, од исти банкари, користејќи идентични банкарски техники. Честопати истите организации го транспортираат овој капитал, го пренесуваат преку континентите и го носат во Швајцарија. Истите финансиски аналитичари, менаџери на богатство, берзански советници и берзански брокери го реинвестираат мигрирачкиот капитал од Третиот свет и валканите пари од наркотици.
Дрогирани тинејџери на улиците на Њујорк, Милано и Лондон умираат во агонија поради делата на криминалните господари; профитот им се рециклира и пере во Швајцарија. Во Филипините, Бразил и Конго, илјадници деца умираат од неухранетост, стануваат проститутки, умираат од бездомништво и болести. Големото домородно богатство, наместо да помогне во отворањето на болници, училишта и работни места локално, се засолни во Швајцарија; тие богатства се рециклираат и реинвестираат во шпекулации за недвижнини во Париз, Рим и Токио или ги финансираат берзите во Њујорк, Лондон и Цирих.
Финансискиот грабеж на Третиот свет и трговијата со наркотици се две дела на смртта, кои предизвикуваат слични социјални, психолошки и физиолошки катастрофи. И двете дела имаат корист од препознаената компетентност, стручна помош и ефективно соучесништво на швајцарските банкари.
Еве примери кои се однесуваат на период на анализа од нешто повеќе од десет години.
1. Филипинците
Во 1986 година, Фердинанд Едралин Маркос повторно ги намести националните избори. Последниот пат народно востание ја зафати Манила. Во зори на 25 февруари, американскиот заштитник нареди бегство: хеликоптери на воздухопловните сили на Соединетите Држави слетаа на тревникот на палатата Малакананг. Тие ги евакуираат Имелда, Фердинанд и осумдесет и тројца нивни роднини и соработници во американската база во Суби Беј. Фердинанд Маркос почина во четвртокот на 28 септември 1989 година во американската воена болница на Хаваи.
Азискиот деспот за време на својот живот беше речиси идеален клиент за швајцарските банкари: тој е неизмерно богат, го опседнува вистинска манија за трупање пари. Евакуацијата на богатството не претставува никаков проблем: самиот клептократ е на власт. Покрај тоа, човекот постојано игра двојна игра со своите американски и јапонски заштитници. Згора на тоа, со оглед на тоа што е со извонредна психичка сложеност, тој е ранлив. Швајцарските банкари можат да го ограбуваат по желба, да му наметнат драконски услови за инвестирање и рециклирање.
Фердинанд Едралин Маркос е роден во 1917 година во скромна средина, на крајниот северен врв на архипелагот, во Илокос Норте. Населението на оваа провинција е работливо и неволно за комуникација. Негова главна дејност: шверц со Тајван и Хонг Конг. Трите имиња на детето укажуваат на драмата на неговото раѓање: Фердинанд Чуа, богат кинески трговец, се вљубува во многу младата Јозефа Едралин. Јозефа е убава, весела, интелигентна, но сиромашна. Исто така, таа е Филипинка. Кланот Чуа се противи на бракот (Фердинанд Чуа ќе се ожени со кинеска наследничка од Фукиен). Затоа раскинуваат. Но, Јозефа е бремена. Неговото семејство припаѓа на традиционалната католичка средина на Северот, фанатистичка, сурова средина, која не простува „нелегитимно“ раѓање. Таа очајно бара маж за грешникот... и татко за детето што ќе се роди. Еден селски ученик, многу сиромашен, на возраст од четиринаесет години, ќе ја заврши работата: Маријано Маркос. Тинејџерот е насилен, лукав, амбициозен. Тој ќе биде социјален модел за детето кое расте покрај него.
Младиот Фердинанд и човекот на кој долго време би му требало за да му стане татко припаѓаат речиси на иста генерација: ги врзува интензивна солидарност. Во 1935 година Маријано е кандидат за делегат. Ги губи изборите. Противничкиот кандидат, богат локален трговец и шверцер, го понижува неговото семејство: тој дури се осмелува да носи ковчег под нивните прозорци. Неколку дена подоцна, го пронашле новиот делегат на Илокос Норте покрај патот, застрелан во глава.
Фердинанд, осумнаесет години, е уапсен, обвинет и осуден за убиство.
Маријано го ослободил три години подоцна: еден од неговите пријатели, Хозе Лорел, во меѓувреме станал судија во апелациониот суд. Самиот Лорел е поранешен осуденик.
Фердинанд е убав, агилен, интелигентен. Завршил брилијантни правни студии во Манила. Ќе стане баран адвокат.
Околу својата дваесетта година, Фердинанд ја открил тајната на своето раѓање и стапил во контакт со својот крвен татко. Неговиот сојуз со моќната кинеска заедница на архипелагот му отворил блескава политичка кариера: делегат, сенатор, претседател на Сенатот, а потоа, во 1965 година, шеф на државата.
Две епизоди од животот на Маркос заслужуваат посебно внимание. За време на јапонската окупација, тој водел група одметници наречена „Махарлика“. Групата практикува антијапонски отпор, шверц и трговија со оружје. Но, Маркос е премногу интелигентен за да ги стави сите свои јајца во една корпа: како јапонски агент, тој изневерува многу од своите другари од отпорот. По ослободувањето, тој е суден од американските власти, но избегнува егзекуција... и станал заштитник на новата окупаторска сила.
Втора епизода: во 1954 година, младиот делегат ја запознал Имелда Ромуалдез. Имелда е актерка, пејачка и кралица на убавината. Внука на католички свештеник, доживеала детство и адолесценција во понижување и беда. Нејзината жед за одмазда е голема. Меѓутоа, по победата на американските трупи над шпанскиот колонизатор во 1898 година, на архипелагот владее автохтона олигархија на одгледувачи на шеќерна трска, финансиери и големи трговци. Фердинанд ја дели омразата на Имелда кон олигархијата.
Имелда и Фердинанд формираат страшна двојка: надарен оратор, провокатор и демагог, Маркос е обожаван од толпата. Сиромашните ја сакаат Имелда, која дели ориз и облека во сиромашните квартови. До 1972 година, Маркос беше реизбиран без проблеми. Тогаш работите се менуваат на полошо: омразата кон олигархијата ја заслепува двојката. Неговата страст за палати, наќит и пари е неограничена, а парот буквално ја ограбува земјата. Маркос, полека, се претвора во азиски деспот; Имелда, како Лејди Макбет. Маркос сака жени; тој е дарежлив: Кармен Ортега и нејзините три деца – едно од многуте паралелни семејства на Маркос – денес се меѓу најбогатите кланови во Манила.
23 септември 1973 година: деспотот прогласи трансфер на полициските овластувања од граѓанската власт на воената власт, создавање воени јурисдикции и проширување на полициските овластувања (редовно се обновува до 1986 година). Генералот Вер, шеф на тајната служба и деловен соработник на Маркос, спроведува тортура и ги убива противниците. Вршејќи притисок врз своите американски заштитници кои во архипелагот ја имаат својата најмоќна воздушна, поморска и копнена база во Азија, Маркос во исто време одржува одлични врски со јапонската националистичка десница на која служеше за време на војната. Накратко: неговата иднина изгледа сигурна. Швајцарските банкари сигурно се обложиле на вистинскиот коњ.
Да се вратиме на утрото на 25 февруари 1986 година, кога американскиот заштитник го напушти клептократот и една жена од олигархијата, Кори Акино, се пресели во палатата Малакананг. Кори Акино беше вдовица на противникот убиен од Маркос на 21 август 1983 година. Штом излегоа од авионот во Хонолулу, агентите на Федералното истражно биро (ФИБ) тргнаа кон Маркос и неговите роднини, конфискуваа куфери и актовки кои ги содржеа кодните имиња, броевите и локацијата на банкарските сметки дистрибуирани ширум светот. ФИБ ги дава овие документи на новиот претседател на Филипините, Кори Акино.
Образложението на претседателот Реган е едноставно колку и убедливо: три герилски армии, од кои две брзо напредуваат, ја загрозуваат кревката проамериканска власт на г-ѓа Акино. Успехот на оваа домородна герила, без големи врски со која било странска сила, во суштина е мотивиран од апсолутната сиромаштија на семејствата во полуфеудалните села и пролетеризираните градови. Ако Кори Акино сака да преживее, таа мора брзо да направи огромни социјални инвестиции во градот, голема аграрна реформа и враќање на плантажите за шеќер во селата. Сето ова ќе чини стотици милиони долари. За претседателот Реган, нема причина американскиот даночен обврзник да ги плаќа овие нови и огромни кредити... додека милијарди долари, украдени од Маркос и неговите луѓе, мирно лежат во швајцарските банки.
Но, како што рековме, владата на Швајцарската Конфедерација не може да направи ништо против банкарите. Таа е побеспомошна и од новороденче. Банките се непробојни тврдини. Ниту еден закон не дозволува државата, нејзината влада, нејзиниот парламент да добијат дури и информации за идентитетот на доверителот, износот на депозитот, потеклото на капиталот што ги финансира шифрираните сметки.
Притисокот од претседателот Реган, ФИБ и американскиот министер за финансии станува се` посилен и посилен. Федералниот совет се обидува да одолговлекува, да ја објасни својата немоќ: неколку години американските власти се многу брутални кон Швајцарија... Администрацијата на Реган не се залажува и императивно бара, се заканува со трговски санкции, блокирање, потоа враќање на милијардите украдени од клептократот од Манила.
Корнелска дилема во палатата во Берн: дали треба да го прекршиме швајцарскиот закон, да ги свртиме банкарите против нас, да им угодиме на Американците и да ги блокираме сметките? Или подобро е да се соочиме со американските санкции, да ја заштитиме банкарската тајна и да дозволиме Credit Suisse, Унијата на швајцарски банки итн., мирно да ги предадат парите на Маркос и неговите дворјани?
Ноќта во понеделникот, 24-ти март 1986 година, просветлувањето се случи за време на гала вечерата што владата му ја понуди на претседателот на Република Финска, Коивисто, во големата средновековна сала на градското собрание на Берн. Атмосферата меѓу федералните министри е лоша: американскиот притисок - телефонски разговори, дипломатски претставништва, сè поконкретни закани за швајцарскиот извоз во САД - дополнително се зголеми за време на викендот. Гостите седнуваат на масата. Професорот Матијас Крафт, правен советник за надворешни работи, е проверен од безбедносните служби за да може да влезе во главната сала. Тој оди директно кај Пјер Обер, министер за надворешни односи, и му дава хартија. Обер, зрачејќи, се наведнува кон претседателот на Конфедерацијата, Алфонс Егли. Штом се одржаа последните говори и се изеде десертот, Егли ги собра колегите во дневната соба на градското собрание, каде што се одржуваше вечерата. Сојузниот совет одлучи привремено да ги блокира, со непосреден ефект, сите средства на клептократот, неговото семејство и неговите сојузници во сите банки кои работат на швајцарска територија. Земјотрес: ова е прв пат, во вековната историја на земјата, да се донесе ваква одлука против банкарите. Официјалните лица им телефонирале истата вечер со лошите вести. Што се однесува до запрепастената јавност, тие официјално ќе бидат информирани со соопштение за медиумите во среда на 26 март.
Правната основа за оваа непромислена одлука? Едноставно, Федералниот устав. Во својата преамбула се повикува на Бога, врховниот авторитет: „Во името на Семоќниот Бог, Швајцарската Конфедерација сака да го зајакне сојузот на Конфедерациите, да го одржи и зголеми единството, силата и честа на швајцарската нација“ итн. Член 102 став 8, бара од Федералниот совет „да ги обезбеди интересите на Конфедерацијата во странство“; тој особено мора да врши „набљудување на нејзините меѓународни односи“; тој е „генерално одговорен за надворешните односи“.
Принуден да избира помеѓу „надворешни“ и „внатрешни“ интереси, Федералниот совет, во налет на луцидност, се определи во корист на првите.
Фердинанд Маркос владееше дваесет и три години во неговата палата Малакананг. Од 1973 година, тој владееше преку репресија на синдикатите, црквата и селските организации; со систематско убивање на главните противници; преку методично мачење, честото „исчезнување“ на мажи, жени и адолесценти кои ја оспоруваат неговата мегаломанија, неговиот деспотизам, неговата неразумна корупција.
Еве како клептократот го организирал ограбувањето на својот народ:
Секоја година Маркос земал суми еднакви на неколку милиони долари од касата на Централната банка и од средствата наменети за тајните служби.
За две децении, Јапонија, поранешната окупаторска сила, `и плати на владата во Манила стотици милиони долари воени репарации. Маркос го зема својот дел од секоја исплата.
Филипините се една од триесет и петте најсиромашни земји на светот. Светската банка, специјализираните организации на Обединетите нации и приватните хуманитарни организации исплатија десетици милиони долари во текот на годините и инвестираа други милиони во бројни таканаречени развојни проекти. Маркос, неговите дворјани, неговите соучесници се услужуваа со голема конзистентност од речиси сите овие трансфери, од секој од овие проекти.
Поради непослушноста на гладните луѓе, Маркос мораше брзо да прогласи вонредна состојба и да ја обновува од година во година. Концентрирајќи ги во свои раце речиси сите цивилни и воени овластувања, тој ја искористи војската за окупирање, а потоа и експропријација на стотици плантажи, комерцијални компании, компании за недвижнини и банки, кои припаѓаат на неговите критичари, за да им ја додели сопственоста на сопствените генерали, дворјани и послушници. Така, многу компании и плантажи преминале директно во рацете на неговото семејство и на Имелда.
Но, и Фердинанд Маркос, суетен, алчен и суров, бил далекувид човек. Имаше малку илузии за чувствата што ги инспирираше кај својот народ. Конзорциум од швајцарски банкари му помагале да го евакуира својот плен секоја година. Еден од нив дури бил специјално испратен кај сатрапот на Манила. Постојано го советуваше како најдискретно и најефикасно да го пренесе својот капитал во странство и таму да реинвестира.
Колкав е вкупниот износ на пленот сокриен во странство, главно во Европа и САД? Една сериозна проценка покажува дека парите депонирани во Crédit suisse и околу четириесет други швајцарски банки се во износ од 1 до 1,5 милијарди долари.
Камуфлажата на пленот на Маркос и неговите луѓе следеше сложена стратегија. Банкарот кој беше испратен во Манила и неговиот персонал беа одговорни практично со полно работно време (од 1968 година) за евалуација и рециклирање на парите. Тие успеаја да одржуваат секојдневен контакт со клептократот, вклучително и кога тој (од март 1986 година) беше интерниран во американската воздухопловна база во Хикам, во Хонолулу. Првично, овие приливи од валкани пари беа насочени кон повеќе шифрирани сметки во Credit Suisse во Цирих. Прво перење. Потоа пленот бил префрлен во труст компанијата Fides, каде што пленот по втор пат го сменил идентитетот. Компанијата Fides припаѓа на империјата Credit Suisse. Конечно, трето перење: Фидес ги отвори бравите, валканите приливи повторно тргнаа, овој пат кон Лихтенштајн. Таму навалија во внимателно подготвени структури, познатата корпорација Anstalten (специфична за Лихтенштајн, што значи приближно: хибрид помеѓу приватна компанија и фондација). Во сегашната фаза од истражните постапки откриени се единаесет. Сите тие имаат поетски имиња: „Аурора“, „Харис“, „Авертина“, „Вин-троп“ итн.
Живописен детаљ: од 1978 година, за да го рационализира трансферот на капиталот, Маркос назначил директор на Crédit suisse за генерален конзул на Филипините во Цирих!
Во својата кореспонденција со швајцарските банкари, кодното име што го користел Маркос е (од 1968 година) „Вилијам Сандерс“; она на неговата сопруга „Џејн Рајан“. Швајцарските банкари ќе создадат десетици инвестициски компании во Лихтенштајн и Панама, ќе купат стотици згради во Париз, Женева, Менхетен, Токио и ќе обработат стотици илјади берзански трансакции во име на мистериозната двојка Сандерс-Рајан.
И покрај легендарната вештина на швајцарските банкари, американската империја на Сандерс-Рајан само делумно ќе се спротивстави на падот на сатрапот. Судиите во Њујорк го обвинија Рајан-Имелда. Тие го обвинуваат дека потрошил повеќе од 100 милиони долари во приватни набавки на американска територија, платени со пари украдени од филипинското Министерство за финансии. Десетици згради купени на ист начин од Сандерс-Маркос (или неговите шел-компании) се запечатени. Американските судии - дефинитивно без срам! - дури побараа Интерпол да уапси еден од најистакнатите фронтмени на паднатиот клептократ: Аднан Кашоги, саудиски милијардер. Тој беше кренат директно од кревет едно утро во мај 1989 година во хотелот „Швајцерхоф“ во Берн. Тој ќе биде затворен во централниот затвор во Берн, пред да биде екстрадиран во САД.
Но, што се случува со парите скриени во Швајцарија? Американскиот притисок е огромен. За прв пат откако работи швајцарскиот банкарски систем, голем подносител на жалба има точни документи кои ја докажуваат локацијата, криминалното потекло и идентитетот на сметките. Вообичаената и удобна одбрана на швајцарските власти, повикувајќи се на неповредливоста на банкарската тајна и незнаењето веќе не се доволни. Слава на републиканската и реакционерна администрација на претседателот Реган! Неговата бруталност се исплати. Во пет швајцарски кантони отворени се процедури за враќање на украдениот имот по барање на филипинската влада.
Кори Акино, одлично советувана од американскиот ментор, наложува тројца почитувани политичари и адвокати да го вратат пленот: Гиј Фонтане, од Женева, поранешен државен советник и национален советник на Христијанско-демократската партија; Мориц Лојенбергер, жител на Цирих и национален советник на Социјалистичката партија; националниот советник Серџо Салвиони од Локарно, член на Радикалната партија. Овие чесни и искусни луѓе сега се исцрпени затоа што даночните советници и транспортните мрежи на швајцарскиот банкарски конзорциум направија восхитувачка работа на камуфлажа.
Манила е азиската престолнина на детската проституција. Милиони сечачи на шеќерна трска живеат во апсолутна сиромаштија. Нивните деца се трудат да преживеат најдобро што можат. Неисхранетоста и ендемските болести поради глад опустошуваат стотици илјади семејства на островите Лусон, Минданао и Вебу. Во 1997 година, бруто домашниот производ изнесуваше само малку повеќе од 40 милијарди долари. (БДП е околу 133 милијарди долари во Швајцарија.) Две третини од 58-те милиони Филипинци живеат во она што Светската банка скромно го нарекува „апсолутна сиромаштија“.
Дали овие маченички деца, жени и мажи имаат и најмала шанса да го дочекаат враќањето на милијардите долари украдени од Маркос во нивната земја? Искрено, не верувам. Армија од способни и брилијантни адвокати е мобилизирана во служба на Маркос и на дваесет и девет други сопственици на блокираните сметки: тие поднесуваат жалба по жалба против најмалите процедурални одлуки на најскромните кантонски судии (генерално надминати од влоговите на битката).
До пролетта 1998 година, само мал дел од пленот се врати на Филипините.
2. Хаиќаните
Пролетта 1986 година: паѓа уште еден диктатор. Жан-Клод Дуваље е исфрлен како партал од неговата палата во Порт-о-Пренс. Истото сценарио се повторува: северноамериканскиот старател на Хаити заплени голем број документи од багажот на бегалецот. Тој ги пренесува на новите сатрапи на Хаити. Дуваље, неговото семејство, неговите роднини користеле девизни резерви на Народната банка, ограбувале државни претпријатија, продавале дозволи за увоз за своја корист итн.
Јуни 1986-та година: барање за меѓународна правна помош пристигна во федералната палата во Берн. Истиот срам. Истите американски притисоци. Претседателот Реган бара враќање на пленот на државата Хаити, која беше исцедена по четириесет години владеење на кланот Дуваље. Федералниот совет е принуден од храбриот социјалистички министер за финансии, Ото Штих да нареди привремено одземање на фондовите Duvalier et Cie во швајцарските банки.
Овој пат најголемиот дел од пленот е во Женева. Мултинационалните банкарски империи - Union de banques suisses, Société de banque suisse, Crédit suisse итн. - всушност практикуваат разумна поделба на работата меѓу своите подружници. Цирих привлекува средства од Азија и Блискиот Исток; Женева, земји во Африка, Карибите и Латинска Америка.
Бедните луѓе на островот Хаити, како и Филипинците, имаат многу мали шанси да ги вратат јавните богатства. Благодарение на жестокиот отпор на банките – ние ова го нарекуваме „да се одбрани својот клиент со сите средства“ – ниту една од повеќекратните постапки покренати против Дуваље и неговите луѓе не е при крај. Во меѓувреме, Жан-Клод Дуваље и неговиот клан уживаат во раскошна пензија на благите височини на Грас. Во 1998 година се преселиле во Јура. Во 1998 година, богатството на Дуваље, резултат на жесток грабеж во текот на неколку децении, сè уште почиваше на шифрираните сметки на големите швајцарски банки.
3. Заирците, денес Конгоанци
Заирците се просјаци кои седат на куп злато. Демократска Република Конго, со површина од 2,3 милиони квадратни километри, е полна со богатство. Странските мултинационални рударски, банкарски и комерцијални компании, во совршена соработка со локалната олигархија, свесно ја ограбуваат земјата. Во Киншаса (повеќе од 3 милиони жители), Кисангани, дури и Лубумбаши, семејствата на функционерите јадат само еднаш дневно. На крајот на 1997 година надворешниот долг изнесуваше повеќе од 9 милијарди долари. Во неговиот роден град Гбадолит, на горната река, во длабоката шума која, од Заир, се протега низ рамнините Батеке до Габон и Атлантикот, маршалот Мобуту изгради вистински Версај во џунглата. 37 000 жители, куќички од кал, глина, слама, песок и животински измет.... и булевари осветлени дење и ноќе, низа палати, гостински вили, базени, фабрика за Кока-Кола, џиновска хидроелектрична брана (се наоѓа на 15 километри од селото, во Мобаи, на притоката Убанги), катедрала каде језуитски свештеници ги учат малите генијалци од племето на грегоријанско пеење, ултрамодерен аеродром каде слетува Боинг 737 секој ден директно од Киншаса.
Во 1997 година, американскиот Стејт департмент го процени личното богатство што Moбуту го инвестираше во странство на 5 милијарди долари. Што се однесува до просечниот доход по глава на жител, тој е 180 долари годишно, што ја прави Заир осмата најсиромашна земја на планетата. Неисхранетоста, корупцијата, сиромаштијата, полициската репресија земаат жртви секој ден. Соочен со силното соучесништво на западниот капитал со режимот, од една страна, и слабоста, корупцијата и интелектуалната сиромаштија на неколкуте мали групи на прогонети или илегални опозиционери, од друга страна, хоризонтот на заирскиот народ е мрачен: се сведува на ветување за ново страдање, повторени понижувања, очај.
Мобуту, поранешен доушник на белгиската колонијална полиција, беше еден од најсложените и најлукавите шефови на држави што ги создала бурната историја на деколонизацијата. Тој уживаше силна странска заштита и беше подготвен да ја плати цената. Тој беше извонреден преговарач. Пример: за време на една од неговите бројни „приватни“ посети на Вашингтон (февруари 1987), Мобуту склучил договор со Пентагон со кој им ја отстапил на Соединетите Држави, преку долготраен закуп, воената база и воздушниот простор на градот Камина, во провинцијата Шаба; сега од Камина Американците ја организираат својата логистичка поддршка за Националниот сојуз за целосна независност на Ангола. За возврат (покрај плаќањата во странска валута како кирија), режимот на Заир во мај истата година доби ново презакажување на надворешниот долг. Додека опуштеноста на неговата економска политика беше универзално признаена, режимот извлече кредит од 370 милиони долари од ММФ во 1987 година.
Таканаречениот систем „внатрешна безбедност“ е застрашувачки: единиците на паракомандосите обучени од Израелци и Французи кои го чуваат Мобуту, неговата влада, неговото семејство, практично сите доаѓаат од „Кувет“, од поранешната провинција Еквадор. Имајќи неколку претседателски палати, раскошна јахта, викендици итн., Мобуту претпочита да спие меѓу сопствениот народ: неговото работно место и домашен престој се наоѓа во срцето на кампот на единиците на падобранците на Калина (западна област од Киншаса).
Сепак, за разлика од повеќето негови колеги од Блискиот Исток, Азија или Африка, Мобуту внимателно избегнуваше да ја колонизира државата и граѓанското општество со инсталирање на свои роднини и пријатели. Тој наметнува ротација на извршни директори на владата, на единствената партија, на економијата: периодично, на сите раководства на државните компании, министерствата, партијата, гувернерите на провинциите итн., им се заблагодарува и се заменуваат со нови тимови, кои веруваат дека се овластени, секој по ред, слободно да се збогатуваат. Корупцијата, престапите, грабежот на јавните средства (монополизација на дозволите за увоз и извоз, итн.) на тој начин се воспоставени како метод на владеење. Овој систем обезбедува одржливост на врховната власт. Секој клан, секое големо племе, секоја семејна мрежа може да се надева дека еден ден ќе дојде на дофат на јавната каса. Сè што треба да направат е да чекаат, да останат послушни и да покажат минимум придржување кон режимот.
Понекогаш се случува малку неочекувана работа. Пример: заирски студент кој протестира и кој живее во Европа, Нгуза Карл-и-Бонд, е регрутиран како амбасадор и испратен во Вашингтон. Нгуза Карл-и-Бонд стана премиер во 1977 година. Потоа беше разрешен. Бидејќи не можеше да го поднесе својот срам, отиде во егзил во Брисел, каде објави експлозивна книга против „тиранинот“, оствари контакт со антиимперијалистичките европски интелектуалци, тврдеше дека преговара со Соединетите Држави за конституирање на влада во егзил. Во тоа време тој ми испрати писмо полно со револт, барајќи итен состанок во Женева и моја помош во осудувањето на режимот. Неколку месеци подоцна, жестокиот противник реши да се врати во Киншаса. Неколку снопови долари донесени од дискретни швајцарски банкари, изгледите наскоро повторно да вози климатизиран мерцедес, да заземе луксузна функционерска вила и да заработи богатство, ја подобри неговата решителност. Карл-и-Бонд стана министер за надворешни работи, а потоа повторно премиер.
Евоцирам спомен. Еден пролетен ден во Женева, апсолутниот господар на Заир, маршалот Мобуту Сесе Секо, се симнува од својот приватен боинг на аеродромот Женева-Куантран. Црвен тепих, медени зборови од швајцарските службеници во подножјето на пешачкиот мост. Носејќи ја својата леопард капа (асоцирајќи на конгоанска поглавица), облечен во црна јакна од севернокорејска инспирација (ревидирана и поправена од скапиот гениј на париските кутуриери), со наборите на панталоните беспрекорни, маршалот води, следен од своите дворјани со нивните непристојни насмевки, кон централната сала, па кон излезот. Неговите телохранители ги туркаат изнервираните жандарми од Женева. Колоната мерцедеси, од кои неколку се блиндирани, тргнува во светлината на пролетното попладне. Се упатуваат кон хотелот Нога-Хилтон, кеј Вилсон.
Мобуту, неговата сестра, неговите чувари, нивните сопруги се во приватна посета. Две од неговите деца студираат на Универзитетот во Женева. Маршалот ќе остане неколку ноќи во Нога-Хилтон, кај неговиот пријател, специјалист за недвижнини, брокер за африканска нафта и памук, Несим Гаон. Потоа ќе се врати, на „одмор“, на својот имот во Савињи, огромна величествена резиденција на височините на Лозана. Но, Мобуту моментално ги прима своите банкари од Женева. Во меѓувреме, неговите министри, пријатели, офицери и жени ги разграбиле луксузните бутици на улицата Рона, продавниците за наќит на Кеј де Берг, плаќајќи за реките од бисери, дијамантски брошеви, часовници Ролекс и златни прстени со банкноти од 1000 швајцарски франци кои банкарските службеници штотуку им ги исплатиле на нивните телохранители.
Пред хотелот, потпрени на оградата на кејот, неколку десетици прогонети од Заир мавтаат со транспаренти несмасно обоени со вообичаени пароли: „Слобода за политичките затвореници“, „Долу тиранијата!“, „Не за тортурата на нашите другари!“. Швајцарските пешаци ова прекрасно попладне одат по заобиколен пат за да ја избегнат групата на прогонети. Одеднаш, од влезот на хотелот, излегуваат десетици вооружени заирски горили. Брзаат кон студентите. Тие се вистински професионалци: младите се обидуваат да избегаат, но Малабарите ги стигнуваат, еден по друг. Во тимови од тројца ги опкружуваат, ги фрлаат на земја, ги газат. Насилството било такво што припадник на хотелската служба за обезбедување револтиран повикал полиција во Женева. Пристигнуваат двајца полицајци. Не интервенираат. Обесени на дрвјата на кејот, искинатите транспаренти на студентите меланхолично се нишаат на попладневното ветре.
Реакцијата на телохранителите на маршалот е целосно незаконска: учениците мирно демонстрираа на јавно место. Неколку студенти подоцна отишле во полициската станица на улица Пекола и поднеле пријава за напад и тепање. Ниту една од овие жалби нема да успее. Како што рече еден минувач: „Црнците ги претепаа црнците…“
Мобуту во тоа време беше еден од најбогатите луѓе на земјата: неговата огромна земја поседуваше големи наоѓалишта на дијаманти, манган, кобалт, ураниум и бакар. Добар дел од неговото богатство се наоѓа во подрумите на швајцарските банки, локалните емири добиваат сочни провизии годишно од касата на шефот на државата Заир. Накратко: федералните власти немаат зошто да го одбијат почитуваниот клиент на големите банки. Неколку дена подоцна, некои од овие противници беа турнати во авион на Swissair, со лисици во текот на целиот лет. Насока: аеродром Нџили, Киншаса. Заирската тајна полиција ќе ги прими прогонетите кога ќе излезат од авионот. Одморот на Мобуту Сесе Секо навистина започна ова време.
Кога ја напушти Швајцарија, три недели подоцна, весниците - со восхит - ми кажаа дека маршалот морал да изнајми тежок камион за да ја пренесе планината од „подароци“ и стоки од секаков вид до неговиот приватен Боинг, кои неговите придружници ги насобрале за време на својот престој на брегот на Женевското Езеро.
Во јуни 1997 година, револуционерните сили на AFDL (Сојуз на демократски ослободителни сили) на Лоран Кабила влегоа во Киншаса. Мобуту и неговите луѓе побегнаа во Габон, а потоа во Мароко. Клептократот починал набргу од рак во Тангер. Новата влада на Демократска Република Конго бара од швајцарската влада да го заплени имотот на Мобуту, неговите најблиски роднини и неговите главни соучесници. Сметките се блокирани во Швајцарија. Oсвен само за оние кои го носат името на Мобуту (и неговото семејство). Операција за потсмев: затоа што финансиската империја на клептократот, која 38 години (потсетување: Мобуту дојде на власт во ноември 1965 година) имаше корист од стручната помош на најдобрите швајцарски банкари, таа се состои 99% од офшор компании, од лихтенштајнската корпорација Anstalten, блокирани сметки - накратко: средства од кои само мал дел се под името на Мобуту. Затоа, Швајцарија блокира само едвај 6 милиони долари. Остатокот од 11 милијарди американски долари што официјално ги бара „Бирото за незаконски стекнати средства“ (официјален наслов) на владата во Киншаса наводно останува непронајден.
Да заклучиме: Адам Смит во своите „Истражувања за природата и причините за богатството на народите“ во 1776 година напишал: „Богатството како здравјето не се зема од никого“.
Грешка! Стотици милијарди долари кои доаѓаат од Конго, Филипини, Хаити и многу други земји од Третиот свет, кои лежат под тротоарите на циришката Bahnhofstrasse, Corso Helvetico во Лугано или Corraterie во Женева, или сè уште минуваат низ блокираните сметки пред да стигнат на берзите на Западот, се крвта и бедата на народите од три континенти. Додека во Африка, во Латинска Америка, во Азија децата се проституираат, умираат од глад, семејствата се распаѓаат, мажите и жените залудно бараат засолниште или работа, милијардите од корупција, даночно затајување и грабежи, кои ги поседуваат владејачките „елити“ од овие земји се акумулираат во Швајцарија.
Во XVIII поглавје од книгата Левити (француско издание на Ерусалимската Библија) се споменува чудната и застрашувачка приказна за ова блискоисточно божество наречено Молох. Ханаанците редовно жртвувале деца земени од заробени племиња и од најсиромашните семејства. Пред огромната и неподвижна бронзена статуа подигната на планина среде пустина, гореше оган дење и ноќе. Секоја тринаесетта месечина, пред чудовиштето се носеа колони деца кои треперат од страв, бедни и гладни; им ги пресекуваа грлата, а потоа ги фрлаа нивните распарчени тела во нејзината широко отворена уста.
Како Молох, и швајцарската мултинационална банкарска олигархија се храни со месото и крвта на заробените народи, принудени да ја плаќаат сервилноста, од трите најсиромашни континенти на нашата планета.