Првпат објавено: The Call Vol. 8, No. 1, January 8, 1979;
Превод: Томислав Захов (од српско-хрватски)
Техничка обработка: Томислав Захов
Онлајн верзија: ноември 2023
Двајца нашироко почитувани американски новинари штотуку се вратија од двонеделна посета на Демократска Кампучија (Камбоџа), не успевајќи да најдат докази што ќе ги потврдат хорор приказните за „теророт“ и „геноцидот“ во таа земја.
Всушност, нивните извештаи во многу аспекти ги потврдуваат заклучоците на претходните посетители, вклучувајќи ја и делегацијата на The Call минатиот април, дека луѓето од Кампучија брзо напредуваат во обновата и развојот на својата земја само три и пол години по ослободувањето.
Ричард Дадман (1918–2017), главен дописник од Вашингтон на St. Louis Post-Dispatch, и Елизабет Бекер (1947), постојан дописник на Washington Post во Камбоџа во раните 1970-ти, патувале повеќе од 1000 милји низ 11 од 19-те провинции во земјата. Интервјуирајќи и истражувајќи од прва рака низ целата територија, двајцата некомунистички репортери даваат голем број на увиди за револуцијата во Кампучија.
Бекер и Дадман, кои и двајцата имаа многу негативни мислења за Кампучевата револуција, признаваат во нивните извештаи дека многу од лагите за таа земја едноставно не се точни. Еве мал примерок од написите на новинарите:
Гладување? „Не видов докази за гладување“, известува Дадман: „Моето набљудување... сугерира дека тие добиваат соодветна исхрана иако е обична.“
Понатаму, „Стотици возрасни луѓе, набљудувани одблиску во текот на нашите патувања, покажаа будност, виталност и спонтаност што е доказ за генерално добро здравје.“
И Дадман и Бекер потврдуваат дека и покрај најлошите поплави во последните 70 години, Кампучија всушност може да се пофали со вишок ориз, кој го извезува во различни земји во Африка и Азија.
„Од сè што имав слушнато пред моето патување за тоа колку лошо функционира новиот систем во Камбоџа“, признава Бекер, „бев малку изненадена од општото ниво на производство низ целата земја.“ Бекер признава дека економскиот систем „се чини дека функционира“.
И Бекер и Дадман пријавиле напредок во транспортот, производството на гума и лесните индустриски производи од сите видови. Тешката индустрија, сепак, сè уште е главно неразвиена.
Принудна работа? „Се чини дека работниците овде работат самостојно“, вели Дадман. „Немаше трага од владини кадри да даваат наредби или вооружени чувари да го диригираат работното време.“
И Дадман и Бекер опишуваат опуштена ситуација од различните земјоделски и градежни проекти што ги посетиле. Ова ги поддржува претходно пријавените факти дека луѓето доброволно учествуваат во работата и ги поддржуваат владините планови за модернизација.
„Не ја затекнав мрачната слика од илјадниците бегалци кои не можеа да го прифатат новиот поредок“, признава Дадман. Тој продолжува да наведува: „многу подобрено домување, редовно издавање облека и ... соодветна храна.“
Геноцид? И Дадман и Бекер признаваат дека никаде не виделе знаци или не слушнале извештаи од Кампучијците за големи масакри од страна на револуционерната влада против народот.
Сепак, и покрај ова, репортерите одбија да ги прифатат изјавите на лидерите како вицепремиерот Иенг Сари (1925–2013) дека иако некои убиства не може да се избегнат – особено на саботери и воени злосторници – Комунистичката партија на Кампучија ја спровела транзицијата кон социјализам „во добро состојба“ и „избегна уште многу убиства“.
Во врска со ова обвинението против Кампучија е дека стотици илјади загинаа за време на „присилната евакуација“ на Пном Пен набргу по ослободувањето. Овие и слични клевети имаат за цел да ги прикажат водачите на Кампучија како „полоши од Хитлер“.
Но, еве што имаше да каже Дадман: „Двенеделното набљудување барем покажува дека новите лидери не се фанатични лудаци какви што понекогаш се прикажувани (да бидат) во извештаите за бегалците и западните анализи. Масовната евакуација на Пном Пен можеби беше од суштинско значење за да се продолжи со производството на храна и да се избегне општа глад првата година.“
Покрај тоа, лидерите на Кампучија укажаа на постоењето на тајни диверзантски мрежи во главниот град, што дополнително барало евакуација на градот.
Двајцата новинари укажаа на многу од проблемите на земјата. Тука спаѓаат сè уште многу лошата економија, недоволното количество книги, списанија и медиуми, ситуацијата во која децата мора да работат освен да студираат со скратено работно време, итн.
И покрај генерално поволните извештаи – поради кои Бекер и Дадман ги заслужија критиките на своите колеги од New York Times – новинарите исто така упатија голем број критики за ситуацијата во Кампучија. На пример, Бекер и Дадман не се согласуваа со она што тие го чувствуваа дека е „отсуство на слобода“ и „строга дисциплина и наметната униформност“ во земјата.
И на двајцата новинари им беше тешко да го прифатат фактот дека конкретните воени услови на Кампучија денес, како и заостанатата економија, оневозможуваат одредени слободи во сегашно време.
Самата Бекер го признава ова, опишувајќи како на почетокот се сомневала во причините на нивните водичи да ги ограничат напорите на новинарите сами да талкаат. Велејќи дека мислела дека изразите на загриженоста на нивните водичи за нивната безбедност се само изговори за да се скрие нешто, Бекер подоцна признава дека тие имале добра причина да бидат загрижени. Ова беше откако непријателски агенти го убиле нивниот колега новинар Малколм Колдвел (1931–1978) во срцето на Пном Пен.
Сепак, извештаите на Бекер и Дадман за нивната посета на Кампучија ќе имаат севкупен ефект на намалување на многу од лагите што се шират за таа земја.