ရင်းမြစ်:  The Communist (ဇန်နဝါရီလ18, 2018)

ဒိုင္ယာလက္တစ္ ဆိုတာ ေန႔တဓူ၀ ျပႆနာေတြတင္ မကဘဲ၊ ပိုမို ရႈပ္ေထြးေပြလီတဲ့ ျဖစ္စဥ္တြကို နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ စဥ္းစားရာမွာ စနစ္တက် ေတြးေခၚပံု ေတြးေခၚနည္းပဲ။ ဒိုင္ယာလက္တစ္နဲ႔ သမားရိုးက် ယုတၱိေဗဒဟာ အဆင့္ျမင့္သခ်ာၤနဲ႔ အဆင့္နိမ့္သခ်ာၤလို ကြာျခားတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျပႆနာရဲ႕ အဓိက အခ်က္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ပီး ေရးျပပါမယ္။

အရစၥတိုတယ္ရဲ႕ ယုတၱိေဗဒဟာ “ကၾကီးသည္ ကၾကီးနဲ႔ ညီမွ်သည္ (A is equal to A.)” အဆိုနဲ႔ စတယ္။ ဒီအဆိုကို တရားကိုယ္သေဘာအရ မွန္ကန္ပီးသားလို႔ လက္ခံထားတယ္။ ဒီစဥ္းစားနည္းကို လူသားေတြရဲ႕ လက္ေတြ႔ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ၊ ေယဘုယ် ေကာက္ခ်က္ဆြဲတာေတြမွာ သံုးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္၊ တကယ္ေတာ့ “ကၾကီး”ဟာ (ေနာက္) “ကၾကီး”နဲ႔ မတူညီပါဘူး။ ဒါကို သက္ေသျပဖို႔ လြယ္ပါတယ္။ ဒီအကၡရာႏွစ္လံုးကို မွန္ဘီလူးေအာက္ ထားၾကည့္လိုက္ရင္ အကၡရာတလံုးနဲ႔ ေနာက္အကၡရာတလံုး မတူတာကို ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ ျပႆနာက အကၡရာေတြရဲ႕ အရြယ္အစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္မွ မဟုတ္တာ၊ (အကၡရာေတြရဲ႕) ကိုယ္စားျပဳမႈ (ဥပမာ- သၾကားတေပါင္) မွာေတာ့ အတူတူပါပဲလို႔ ျငင္းေကာင္း ျငင္းႏိုင္တယ္။ ဒီျငင္းခ်က္ကလဲ အဓိက ဆိုလိုရင္း အခ်က္ကို မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ပါဘူး။ သၾကားတေပါင္ဟာ (ေနာက္) သၾကားတေပါင္နဲ႔ ဘယ္ေတာ့ မွ မညီမွ်ပါဘူး။ ပိုပီး အႏုစိတ္ တိုင္းတာၾကည့္ရင္ ကြာျခားခ်က္ကို ေတြ႔လိမ့္မယ္။ သၾကားတေပါင္ဟာ (ေနာက္ ထပ္ သၾကားတေပါင္ မဟုတ္ဘဲ) သူ႔ကိုယ္၌မွာကို ညီမွ်တယ္လို႔ တဖန္ျငင္းလာႏိုင္ေသးတယ္ (စာေရးသူ- ေမာင္လွဟာ ေမာင္လွ ျဖစ္တယ္၊ ေမာင္လွဟာ တျခားသူေတြနဲ႔ မတူေပမယ့္ ေမာင္လွကိုယ္၌ေတာ့ တူညီတယ္ လို႔ ဆိုလိုတာပါပဲ)။ အထက္က ျငင္းခ်က္ေတြ အားလံုးဟာ မမွန္ပါဘူး။ အရာ၀တၳဳအားလံုးဟာ အရြယ္အစား၊ အေလးခ်ိန္၊ အေရာင္အဆင္းအရ အဆက္မျပတ္ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ဒီအရာ၀တၳဳေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္၌ကို ဘယ္ေတာ့မွ မတူညီႏိုင္ပါဘူး (ဥပမာ- သၾကားတေပါင္ဟာ ေနာက္သၾကားတေပါင္ မဟုတ္ဘဲ၊ သူ႕ကိုယ္၌ကို ညီမွ်မႈ မရွိႏိုင္ပါဘူး)။ ဘယ္အခ်ိန္ ကာလပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သၾကားတေပါင္ဟာ သၾကားတေပါင္ကိုယ္၌ ညီမွ်တယ္လို႔ ဆိုဖစ္ (Sophist)ေတြကေတာ့ ဆိုပါလိမ့္မယ္။

ဒီအဆိုဟာ လက္ေတြ႔ အသံုးခ်မႈမွာ ၀ိ၀ါဒကြဲစရာရွိတဲ့အျပင္ သေဘာတရားအရလဲ မခိုင္မာပါဘူး။ “ကာလ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို က်ဳပ္တို႔ေတြ ဘယ္လို ယူဆမလဲ။ ကာလဆိုတာ (အဆံုးအစမဲ့ အခ်ိန္ရဲ႕) အခ်ိန္အပိုင္း အျခားေလး တခုပဲ ဆိုရင္၊ သၾကားတေပါင္ဟာ ဒီအခ်ိန္အပိုင္းအျခားအတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကာလဆိုတာ သခ်ာၤသေဘာ သက္သက္ပဲလား။ ဒါေပမယ့္၊ အရာရာတိုင္းဟာ အခ်ိန္ကာလအတြင္း ျဖစ္တည္ ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္တည္ရွိမႈ ကိုယ္၌က အဆက္မျပတ္ ေျပာင္းလဲေနမႈ ျဖစ္စဥ္ပဲ။ ဒီေတာ့ အခ်ိန္ကာလဟာ ျဖစ္တည္ရွိမႈရဲ႕ အေျခခံက်တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ “ကၾကီးဟာ ကၾကီးနဲ႔ ညီမွ်တယ္” ဆိုတဲ့ အဆိုဟာ၊ အရာ၀တၳဳတခုဟာ ျဖစ္တည္ရွိမေနဘူး (သို႔) မေျပာင္းလဲဘူးဆိုရင္ သူ႔ကိုယ္၌ ညီမွ်တယ္လို႔ ဆိုလိုရာ ေရာက္တယ္။ (စာေရးသူ- ဆိုလိုတာက အရာ၀တၳဳေတြဟာ အခ်ိန္ကာလအတြင္း အဆက္မျပတ္ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ သၾကားတေပါင္ ဆိုတာလဲ အခ်ိန္ကာလအလိုက္ အေရာင္၊ အေလးခ်ိန္စသျဖင့္ ေျပာင္းလဲ ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အိမ္က သၾကားတေပါင္ဟာ သူ႔ကိုယ္၌ကို ညီမွ်မႈ မရွိႏိုင္ဘူး။ အခ်ိန္အလိုက္ ကြာဟမႈ ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ “သၾကားတေပါင္ဟာ သူ႔ကိုယ္၌ ညီမွ်တယ္” လို႔ ဆိုလာရင္၊ ဒီသၾကားဟာ အခ်ိန္ ကာလအတြင္း အမွန္တကယ္ တည္ရွိေနတဲ့ သၾကားေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေထာ့စကီးက ဆိုလိုတယ္။)

အေပၚယံ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ ဒီအႏုစိတ္မႈဟာ အခ်ည္းအႏွီးပဲ၊ အသံုးမ၀င္ပါဘူး ထင္စရာ ရွိတယ္။ “ကၾကီးသည္ ကၾကီးနဲ႔ ညီမွ်သည္” အဆိုဟာ တဖက္မွာ က်ဳပ္တို႔ အသိပညာေတြရဲ႕ စမွတ္ျဖစ္ပီး၊ တျခားတ ဖက္မွာက် က်ဳပ္တို႔ အသိပညာမွာ မွားယြင္းခ်က္ေတြရဲ႕ စမွတ္လဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီအဆိုဟာ တခ်ိဳ႕ အကန္႔အသတ္ အတြင္းမွာေတာ့ အသံုးတည့္တယ္။ “ကၾကီး” (သို႔မဟုတ္ ကၾကီးက ကိုယ္စားျပဳထားတဲ့ အရာတခု၊ ဥပမာ- သၾကား)မွာ အေရအတြက္သေဘာ ေျပာင္းလဲမႈကို လစ္လ်ဴရႈထားႏိုင္ေသးသမွ် အခ်ိန္ထိ၊ “ကၾကီးဟာ ကၾကီးနဲ႔ ညီမွ်သည္” လို႔ က်ဳပ္တို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ ဒါဟာ ေရာင္းသူနဲ႔ ၀ယ္သူၾကား သၾကားတေပါင္ကို လက္ခံ စဥ္းစားပံုလိုပါပဲ။ ေနရဲ႕ အပူခ်ိန္ဟာ တသမတ္တည္းသေဘာ ရွိတယ္လို႔ လက္ခံထားတယ္။ မၾကာေသးခင္ကာ လအထိ၊ ေဒၚလာရဲ႕ ၀ယ္ႏိုင္စြမ္းအားကို က်ဳပ္တို႔ အလားတူ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့၊ အေရအတြက္ သေဘာ ေျပာင္းလဲမႈဟာ ကန္႔သတ္အမွတ္တခုကို ေက်ာ္လြန္ ေျပာင္းလဲသြားတဲ့အခါ၊ အရည္အေသြးအရ ေျပာင္းလဲမႈအျဖစ္ ကူးေျပာင္းသြားတယ္။ ေရရဲ႕ သက္ေရာက္မႈ၊ သို႔မဟုတ္ ေရနံဆီမီးရဲ႕ သက္ေရာက္မႈ ခံရတဲ့ သၾကားတေပါင္ဟာ (မူလ) သၾကားတေပါင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အေရအတြက္ သေဘာကေန အရည္အခ်င္း သေဘာဆီ ကူးေျပာင္းမႈဟာ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္အမွတ္မွာ ျဖစ္သလဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ လူမႈေဗဒ အပါအ၀င္ ပညာရပ္၀န္းအားလံုးရဲ႕ အေရးပါတဲ့ တာ၀န္တရပ္ ျဖစ္တယ္။

ပံုသ႑ာန္ ခြ်တ္စြပ္တူတဲ့ အရာ၀တၳဳႏွစ္ခုကို လုပ္ယူလို႔ မရဘူးဆိုတာ အလုပ္သမားတိုင္း သိတယ္။ ေၾကးထည္ ကေန ေၾကးကြင္းေတြ လုပ္ရာမွာ၊ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ထိ တိမ္းေစာင္းလို႔ ရတယ္။ (အေရအတြက္ကေန အရည္အခ်င္း ေျပာင္းလဲမႈ) သတ္မွတ္အမွတ္ကို မေက်ာ္လြန္ေသးသေရြ႕ တိမ္းေစာင္းႏိုင္ေသးတယ္။ (ဒီအမွတ္ အတြင္း) တိမ္းေစာင္းေနတာ ဆိုရင္၊ ေၾကးကြင္းေတြဟာ တခုနဲ႔ တခု ညီမွ်တယ္လို႔ လက္ခံထားႏိုင္ေသးတယ္။ သတ္မွတ္ အမွတ္ထက္ ေက်ာ္လြန္ပီး၊ အေရအတြက္ကေန အရည္အခ်င္းသေဘာ ေျပာင္းလဲသြားပီ ဆိုရင္ေတာ့၊ ဒီေၾကးကြင္းဟာ ပိုအရည္အေသြး နိမ့္တာ (သို႔) လံုး၀ တန္ဖိုး မရွိေတာ့တာ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ က်ဳပ္တို႔ရဲ႕ နည္းစနစ္တက် စဥ္းစားနည္းဟာ အတတ္ပညာ အပါအ၀င္ က်ဳပ္တို႔ အေလ့အက်င့္ရဲ႕ တစိတ္ပိုင္းပဲ ။ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြရဲ႕ မွန္ကန္မႈမွာလဲ သတ္မွတ္အမွတ္ ရွိတယ္။ ဒါဟာ “ကၾကီးဟာ ကၾကီးနဲ႔ ညီမွ်သည္” ဆိုတဲ့ သမားရိုးက် ယုတၱိေဗဒကေန ဆင္းသက္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ “အရာရာတိုင္းဟာ တရံမလပ္ ေျပာင္းလဲေနတယ္” ဆိုတဲ့ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ယုတၱိေဗဒရဲ႕ အဆိုကေန ဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္တယ္။

လူျပိန္းေတြးနည္းက “အရင္းရွင္စနစ္”၊ “ကိုယ္က်င့္တရား”၊ “လြတ္လပ္မႈ”၊ “အလုပ္သမား အစိုးရ” စတာေတြကို ပံုေသမွတ္ယူပီး စဥ္းစားတယ္။ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ အရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ ညီမွ်တယ္၊ ကိုယ္က်င့္တရားဟာ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ ညီမွ်တယ္ စသျဖင့္ ယူဆထားတယ္။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ေတြးေခၚနည္းမွာ၊ အရာ၀တၳဳေတြ ျဖစ္စဥ္ေတြရဲ႕ တရံမလပ္ ေျပာင္းလဲေနမႈ ျဖစ္စဥ္ကို သံုးသပ္ေလ့လာရင္း၊ ကၾကီးဟာ ကၾကီးအျဖစ္ကေန ရပ္တန္႔သြားတဲ့ (ကၾကီး မဟုတ္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနတခု ေျပာင္းလဲသြားတဲ့) သတ္မွတ္အမွတ္ကို ေျပာင္းလဲရ ျခင္းရဲ႕ ရုပ္၀တၳဳဆိုင္ရာ အေျခအေန ေနာက္ခံထား ဆံုးျဖတ္တယ္။ လူျပိန္းေတြးနည္းရဲ႕ အေျခခံ မွားယြင္းခ်က္ က၊ တရံမလပ္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ အရွိတရားကို (အေျပာင္းအလဲ မရွိ) ရပ္တန္႔ေနတဲ့ ပံုရိပ္တခုလို လက္ခံထား တာပဲ။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ေတြးနည္းနဲ႔ လူျပိန္းေတြးနည္းဟာ၊ သက္ျငိမ္ဓါတ္ပံုတပံုနဲ႔ ရုပ္ရွင္ကား တကားလို ျခားနားတယ္။ ရုပ္ရွင္ကားဟာ ဓါတ္ပံုရဲ႕ အေရးပါမႈကို အစားထိုးပစ္ႏိုင္တယ္လို႔ မဆိုလိုေပမယ့္၊ ရုပ္ရွင္ဟာ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲမႈ ဥပေဒသအရ ဓါတ္ပုံ အကြက္ေပါင္း မ်ားစြာနဲ႔ တစီတတန္းခ်ည္း ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထား တယ္။ ဒိုင္ယာလက္တစ္က သမားရိုးက် ယုတၱိတည္ေဆာက္ ေတြးေခၚနည္းကို လက္မခံဘူး မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပ မယ့္၊ ဒီလို အဆိုတည္ေဆာက္ ေတြးေခၚနည္းေတြကို ေပါင္းစပ္ပီး၊ တရံမလပ္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ အရွိတရားကို အနီးစပ္ဆံုး နားလည္ေအာင္ အားထုတ္ဖို႔ သင္ၾကားေပးတယ္။ ေဟဂယ္က သူရဲ႕ ယုတၱိစနစ္မွာ၊ အေရအတြက္ သေဘာမွ အရည္အခ်င္းသေဘာသို႔ ေျပာင္းလဲမႈ ဥပေဒသ၊ ပဋိပကၡတြင္း ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ပံု စတဲ့ ဥပေဒသေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ ဒါေတြဟာ သေဘာတရားေရးဆိုင္ရာ ေတြးေခၚမႈမွာ အေရးပါတယ္။ သမားရိုးက် ယုတၱိ က အေျခခံအေၾကာင္းတရားေတြကို စဥ္းစားရာမွာပဲ အသံုး၀င္တယ္။

ေဟဂယ္က ဒါေတြကို ဒါ၀င္ မတိုင္ခင္၊ မာ့စ္ မတိုင္ခင္ကတိုင္ ေရးသားခဲ့တာပါ။ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အား ေကာင္းေမာင္းသန္ လံႈ႕ေဆာ္မႈ ေက်းဇူးေၾကာင့္၊ ေဟဂယ္က သိပၸံရဲ႕ အေထြေထြ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈကို ၾကိဳ တင္ေမွ်ာ္ျမင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္၊ ဒါဟာ ၾကိဳင္တင္ေမွ်ာ္ျမင္မႈ သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ေဟဂယ္က ဥာဏ္ၾကီးရွင္ တဦး ျဖစ္ေပမယ့္ သူဆီမွာ စိတ္၀ါဒ လကၡဏာေတြ ပါေနတယ္။ ေဟဂယ္က သူရဲ႕ အနႏၱအရွိတရားကို စိတ္၀ါဒ ေလာင္းရိပ္ခို တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီစိတ္၀ါဒ ပံုရိပ္ေတြရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈဟာ ရုပ္၀တၳဳဆိုင္ရာ ေျပာင္း လဲမႈကို ထင္ဟပ္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ မာ့စ္က သက္ေသျပခဲ့တယ္။ က်ဳပ္တို႔ရဲ႕ ဒိုင္ယာလက္တစ္က ရုပ္၀ါဒ အေျခခံထားတယ္လို႔ ဆိုရတာက၊ ဒါဟာ ေကာင္းကင္ဘံုနန္းမွာ အေျခတည္ထားတာ မဟုတ္သလို၊ “လြတ္လပ္ တဲ့ စိတ္” ဆိုတာမွာလဲ အေျချပဳ တည္ေဆာက္ထားတာ မဟုတ္လို႔ပဲ။ ဒါကို သဘာ၀မွာ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ ပကတိ အရွိတရားမွာ အေျချပဳထားတာ ျဖစ္တယ္။ သိစိတ္ ဆိုတာ မသိစိတ္ကို အေျခခံျဖစ္ေပၚလာပီး၊ စိတ္ပညာဟာ ဇီ၀ေဗဒကို အေျခခံ ေပၚေပါက္လာတယ္။ ဒီလို ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ေလွကားအထစ္ထစ္မွာ၊ အေရအတြက္သေဘာ ကေန အရည္အခ်င္းသေဘာ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ပဲ။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ အေတြးအေခၚ အပါအ၀င္ က်ဳပ္တို႔ရဲ႕ အေတြးအေခၚတိုင္းဟာ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ရုပ္၀တၳဳကို တနည္းတဖံု ေဖာ္ျပခ်က္သာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတြးေတာနည္း စနစ္အတြင္းမွာ ဘုရားသခင္၊ နတ္ဆိုး၊ အမေတ ၀ိညာဥ္၊ ဥပေဒနဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ ထာ၀ရ ဥပေဒသ စတာေတြ အတြက္ ေနရာေပးမထားဘူး။ သဘာ၀ရဲ႕ ဒိုင္ယာလက္တစ္နည္းက် ေျပာင္းလဲမႈကို အေျခတည္ ေပၚေပါက္လာတဲ့၊ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ေတြးေခၚနည္းဟာ ရုပ္၀ါဒ လကၡဏာ အျပည့္ ရွိတယ္။

သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္ေတြ အေရအတြက္သေဘာကေန အရည္အခ်င္းသေဘာ ေျပာင္းလဲမႈကတဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာပံု ကို ရွင္းျပထားတဲ့ ဒါ၀င္ရဲ႕ အီေဗာ္လူးရွင္း သေဘာတရားဟာ ဇီ၀ရုပ္နယ္ပယ္မွာ ဒိုင္ယာလက္တစ္ရဲ႕ အျမင့္မား ဆံုး ေအာင္ျမင္မႈ တခုပဲ။ ေနာက္ထပ္ ေအာင္ျမင္မႈ တခုကေတာ့ ဓါတုျဒပ္စင္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိပီး၊ ျဒပ္စင္တခု ကေန အျခားျဒပ္စင္တခုဆီ ေျပာင္းလဲမႈကို ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ပဲ ျဖစ္တယ္။ (သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္၊ ျဒပ္စင္ စတာေတြ ရဲ႕) ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ သဘာ၀သိပၸံနဲ႔ လူမႈသိပၸံ နွစ္ခုလံုးမွာ အေရးပါတဲ့ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားမႈ ျပႆနာနဲ႔ ဆက္ ႏႊယ္ေနတယ္။ ဇီ၀မ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ မေျပာင္းလဲဘူးလို႔ အေျခခံ ယူဆထားတဲ့ (၁၈ ရာစု) လင္ေနယပ္ရဲ႕ စနစ္က သစ္ပင္ေတြရဲ႕ အျပင္ပန္း ပံု႑ာန္အရ အမ်ိဳးအစားခြဲ၊ ေဖာ္ျပခ်က္မွာသာ ကန္႔သတ္ထားတယ္။ ဇီ၀ေဗဒပညာ ရပ္ သေႏၶတည္စကာလဟာ ယုတၱိေဗဒ သေႏၶတည္စ ကာလလိုပါပဲ။ က်ဳပ္တို႔ ေတြးေခၚနည္းေတြဟာ ျဖစ္ရွိေန ဆဲ အရာေတြလိုပဲ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာရတာ မဟုတ္လား။ သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္ေတြကို ပံုေသ သတ္မွတ္မႈ အယူအ ဆကို ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းဆိုပီး၊ သစ္ပင္ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ရုပ္ခႏၶာဟာ အီေဗာ္လူးရွင္း ျဖစ္စဥ္အရ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေလ့လာမွသာလွ်င္ စစ္မွန္တဲ့ သိပၸံနည္းက် အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားေရးအတြက္ အေျခခံေတြ တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္။

ဒါ၀င္နဲ႔ မတူတာက၊ မာ့စ္က ဒီသေဘာကို သိစိတ္ရွိရွိ နားလည္ထားတဲ့ ဒိုင္ယာလက္တစ္သမား ျဖစ္ပီး၊ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းရဲ႕ ကုန္ထုတ္အင္အားစု တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈ၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ခႏၶာေဗဒလို ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထား တဲ့ ကုန္ထုတ္အင္အားစု ပိုင္ဆိုင္ပံုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးပံုစံေတြကို အေျချပဳပီး၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို သိပၸံနည္းက် အမ်ိဳး အစား ခြဲျခားႏိုင္ေရးအတြက္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့တယ္။ ကေန႔ကာလအထိ တကၠသိုလ္ေတြမွာ သင္ၾကားေနဆဲျဖစ္ တဲ့၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အစိုးရ အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားပံုေနရာမွာ မာ့စ္ဟာ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ရုပ္၀ါဒအရ အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားနည္းကို အစားထိုးေပးခဲ့တယ္။ မာ့စ္ရဲ႕ နည္းလမ္းကို အသံုးျပဳမွသာလွ်င္ အလုပ္သမား အစိုးရနဲ႔ (ဒီအစိုးရ) ေပ်ာက္ကြယ္သြားရမယ့္ ကာလဆိုတဲ့ အယူအဆေရးရာ ျပႆနာေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ ႏိုင္မယ္။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ရုပ္၀ါဒထဲမွာ ရုပ္လြန္ သေဘာ ဆန္တာ၊ က်မ္းရိုးေက်ာင္းေတာ္၀ါဒ ဆန္တာေတြ မပါေၾကာင္း က်ဳပ္တို႔ ေတြ႔ခဲ့ျပီ။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ယုတၱိစနစ္ဟာ ေခတ္ျပိဳင္သိပၸံနည္းက် အေတြးအေခၚမွာ ေျပာင္းလဲမႈဥပေဒသ (Law of Motion)ကို ေဖာ္ျပတာ ျဖစ္တယ္။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ရုပ္၀ါဒကို ဆန္႔က်င္တာ ဟာ က်န္ခဲ့တဲ့ အတိတ္၊ ဓနရွင္ေပါက္စေတြရဲ႕ ေခတ္ေနာက္ျပန္ ဆြဲလိုမႈ၊ တကၠိသိုလ္ ယႏၱရားတြင္းက အစိတ္ အပိုင္းေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္ဘာသာ ျပန္လွည့္ဖ်ားမႈနဲ႔ ေသပီး ေနာက္ဘ၀ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မီးပြားေလးေတြကို ေဖာ္ျပ ေနတာသာ ျဖစ္တယ္။

၁။ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံအစိုးရ

ရဲေဘာ္ ဘန္ဟမ္က ဆိုဗီယက္ ယူနီယံ အစိုးရကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုတာမွာ၊ အလုပ္သမား အစိုးရလဲ မဟုတ္၊ ဘူဇ၀ွာ အစိုးရလဲ မဟုတ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္က သမိုင္းေရးရာ တိုးတက္လာပံုက ေသြဖည္ေနပီး၊ လူမႈ ေဗဒ ပညာရပ္ကေန ကင္းကြာေနတဲ့၊ ေလထဲ တိုက္အိမ္ေဆာက္ ယူဆခ်က္သာ ျဖစ္တယ္။ ပဋိပကၡ သေဘာ ေဆာင္တဲ့ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြကို ေမ့ပီး၊ ပရပ္ဂမတ္တစ္၀ါဒရဲ႕ သေဘာတရားကို ကိုယ္စားျပဳ ေဖာ္ျပခ်က္သာ ျဖစ္တယ္။ ဘန္ဟမ္ဟာ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ရုပ္၀ါဒီ ဆိုရင္၊ (၁) ဆိုဗီယက္ ယူနီယံ အစိုးရရဲ႕ သမိုင္းဇာစ္ျမစ္က ဘာလဲ၊ (၂) ဒီအစိုးရ သက္တမ္းကာလအတြင္းမွာ ဘယ္လို ေျပာင္းလဲမႈေတြ ၾကံဳခဲ့ရျပီလဲ၊ (၃) ဒီအေျပာင္းအလဲ ေတြဟာ အေရအတြက္ သေဘာကေန အရည္အခ်င္း ေျပာင္းလဲမႈကို ျဖတ္သန္းခဲ့ျပီလား ဆိုတဲ့၊ ေမးခြန္းသံုးခု ကို ေလ့လာသံုးသပ္ရလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက၊ ေသြးစုတ္ အျမတ္ထုတ္တဲ့ လူတန္းစားသစ္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ ထားမႈကို ဖန္တီးခဲ့သလား ဆိုတာပဲ။ ဒီေမးခြန္းေတြကို ေျဖဆိုဖို႔ အားထုတ္ျခင္းအားျဖင့္၊ ဆိုဗီယက္ အစိုးရဟာ ယိုယြင္းေနတဲ့ အလုပ္သမား အစိုးရသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘန္ဟမ္အေနနဲ႔ ျဖန္တန္ေခ် ေကာက္ခ်က္တခု ခ်ႏိုင္လိမ့္ မယ္။

ဒိုင္ယာလက္တစ္နည္းက ေမးခြန္းအားလံုးရဲ႕ အေျဖကို လွစ္ဟာျပႏိုင္တဲ့ ပဥၥလက္ဆန္တဲ့ ေသာ့ခ်က္ၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒိုင္ယာလက္တစ္နည္းက ခိုင္မာတဲ့ သိပၸံနည္းက် သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို အစားထိုးႏိုင္တယ္လို႔ မဆို လိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္၊ ဒီလို သံုးသပ္ခ်က္ျပဳရာမွာ အတၱ၀ါဒ (Subjectivism)နဲ႔ က်မ္းရိုးေက်ာင္းေတာ္၀ါဒ (Scholasticism) သဲကႏၱာရမွာ အခ်ည္းအႏွီး ၀ဲလည္မေနေအာင္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကို ညႊန္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုဗီ ယက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႔ ဖက္ဆစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ႏွစ္ခုုလံုးကို ဘရူႏိုက “ျဗဴရိုကရက္ ဘံုစနစ္” ဆိုတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အမ်ိဳးအစား တခုတည္းေအာက္မွာ သြင္းတယ္။ သူ႔ အေၾကာင္းျပခ်က္က၊ နွစ္မ်ိဳးလံုးမွာ စီမံကိန္း စီးပြားေရးမူေတြ ရွိေၾကာင္း၊ တခုမွာ ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုင္မႈစနစ္ကို လံုး၀ ဖ်က္သိမ္းပီး၊ တခုမွာက် ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုင္မႈ စနစ္ကို ကန္႔သတ္ထားတယ္။ သမိုင္းဇာစ္ျမစ္နဲ႔ လူတန္းစားလကၡဏာ မတူညီတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ႏွစ္ ခုရဲ႕ အေပၚယံ သြင္ျပင္လကၡဏာ တူညီမႈကို ၾကည့္ပီးေတာ့၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေတြ ခြဲျခားပံုအေျခခံ လကၡဏာ ကို တည္ေဆာက္ထားတယ္။ (အုပ္ခ်ဳပ္ပံု စနစ္ႏွစ္ခုရဲ႕) လူတန္းစား သဘာ၀ကို ထည့္မစဥ္းစားဘဲ “ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္”၊ “ဗဟိုစီမံကိန္း စီးပြားေရးစနစ္”လို႔ ဘူဇ၀ွာ ပေရာ္ဖတ္ဆာေတြ တည္ေဆာက္ျပပံုမ်ိဳးပဲ။ ဘရူႏိုနဲ႔ သူ႔ ေနာက္လိုက္ေတြဟာ လူမႈေရးစနစ္ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားရာမွာ ေလေနယပ္ အဆင့္မွာပဲ ရွိတယ္။ ဒီစနစ္ကို မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသထူဖို႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးႏိုင္တာကေတာ့၊ ေလေနယပ္ဟာ ေဟဂယ္ ဒါ၀င္ မာ့စ္တို႔ထက္ လူျဖစ္ ေစာတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲ ရွိမယ္။

ပိုဆိုး၀ါး၊ ပိုအႏၱရာယ္ ရွိတာတခုက ဆိုဗီယက္အစိုးရရဲ႕ လူတန္းစား လကၡဏာဟာ အေရးမပါပါဘူး၊ (ဆိုဗီယက္ ရဲ႕) မူ၀ါဒ ဦးတည္ခ်က္ကို စစ္ေရးက အဆံုးအျဖတ္ေပးေနတာပါလို႔ ကလက္စိန္၀ါဒီ (Eclectic)ေတြက ဆိုျပန္ တယ္။ စစ္ဆိုတာ တသီးတျခား ကင္းလြတ္တည္ရွိေနတဲ့ အရာတခုလို၊ စစ္ေရးအေျခအေနကို အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားက အဆံုးအျဖတ္ ျပဳတာ မဟုတ္သလို လက္ခံထားတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက၊ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား အမ်ိဳးအစားကပဲ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ လကၡဏာကို သတ္မွတ္ျပဌာန္းတာ မဟုတ္လား။ ျဖစ္ရပ္ေတြရဲ႕ ထိုးႏွက္မႈေၾကာင့္ ရဲေဘာ္တခ်ိဳ႕ဟာ မာ့စ္၀ါဒ ကၾကီးခေခြးကိုေတာင္ အလြယ္တကူ ေမ့ပစ္တာ အံ့ေလာက္ပါရဲ႕။ ဒိုင္ယာလက္တစ္ အေတြးအေခၚကို ျငင္းပယ္တဲ့ သေဘာတရားေရး ပညာရွင္ေတြဟာ ဆိုဗီယက္စနစ္ရဲ႕ ပဋိပကၡ သဘာ၀ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ေနာင္တရစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ အညံ့ခံသြားၾကတာက အံ့ၾသစရာ ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္၊ ေတာ္လွန္ေရးကတဆင့္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေျခခံလူမႈ အုတ္ျမစ္နဲ႔၊ ေတာ္လွန္ေရး ရဲ႕ ယိုယြင္းမႈကတဆင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ လူတန္းစားဇာတ္ရဲ႕ သဘာ၀ၾကားမွာ ရွိတဲ့ ပဋိပကၡဟာ ျငင္းပယ္လို႔ မရတဲ့ သမုိင္းဆိုင္ရာ အခ်က္တခုပဲ။ (ဒီပဋိပကၡဟာ သမိုင္းျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈအတြက္) ေမာင္းႏွင္အားတခုလဲ ျဖစ္တယ္။ ျဗဴရိုကေရစီစနစ္ ျဖိဳခ်ေရး တိုက္ပြဲမွာ က်ဳပ္တို႔ဟာ ဒီပဋိပကၡမွာ အေျခတည္ထားတယ္။ ဒီကာလအ တြင္းမွာပဲ၊ လက္၀ဲစြန္းသမားတခ်ိဳ႕က ဘုိုနာပတ္ လက္ဆုပ္စာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ျဖိဳဖို႔အတြက္ ဆိုဗီယက္ရဲ႕ လူမႈစနစ္ တည္ေဆာက္ထားပံုကိုပါ ရင္းရမယ္လို႔ အဓိပၸါယ္မဲ့ ေကာက္ခ်က္ဆြဲတယ္။ ေအာက္တိုဘာ ေတာ္လွန္ ေရးကတဆင့္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ လူမႈစနစ္ကိုသာ ဆိုဗီယက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ႏႈတ္ဖယ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဖက္ဆစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လံုးလံုး ျဖစ္သြားမွာကို သူတို႔ သံသယ ရွိမိပံု မရဘူး။

၂။ အီေဗာ္လူးရွင္းနဲ႔ ဒိုင္ယာလက္တစ္

အီေဗာ္လူးရွင္းနစ္ တေယာက္လိုပဲ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အစုိးရေတြရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကို စိတ္၀င္စားရာမွာေတာ့ ငါလဲ ဒိုင္ယာလက္တစ္သမားေတြေအာက္ မေရာက္ပါဘူးလို႔ ရဲေဘာ္ ဘန္ဟမ္က ျငင္းခ်က္တင္လာႏိုင္တယ္။ ဒီအခ်က္ကို က်ဳပ္တို႔ မျငင္းပယ္ပါဘူး။ ဒါ၀င္ ေပၚလာပီး ကတည္းကတိုင္၊ ပညာတတ္တိုင္းဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အီေဗာ္လူးရွင္းနစ္လို႔ သမုတ္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အီေဗာ္လူးရွင္းနစ္ စစ္စစ္ဟာ အီေဗာ္လူးရွင္း အေတြးအေခၚ ကို သူ႔စဥ္းစားေတြးေခၚပံုမွာ အသံုးခ်ရမယ္။ အီေဗာ္လူးရွင္း အေတြးအေခၚ မေပၚေသးခင္ကာလက အေျခခံ ယုတၱိစနစ္ဟာ အီေဗာ္လူးရွင္း ျဖစ္စဥ္ကို သံုးသပ္ဖို႔ရာအတြက္ မလံုေလာက္ဘူး။ ေဟဂယ္ရဲက ယုတၱိစနစ္ဟာ အီေဗာ္လူးရွင္း ယုတၱိစနစ္ ျဖစ္တယ္။ အီေဗာ္လူးရွင္း ဆိုတာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈလို႔ တကၠသိုလ္နဲ႔ လစ္ဘရယ္ စာေရးသူေတြက အီေဗာ္လူးရွင္း အယူအဆကို အလြဲသံုးစား လုပ္ပီး၊ လံုး၀ သံုးမရေအာင္ လုပ္ၾက တယ္။ အီေဗာ္လူးရွင္း ျဖစ္စဥ္ကို ပဋိပကၡအင္အားစုေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲကတဆင့္ ျဖစ္တာကို နားလည္သူတိုင္း၊ တစ တစ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ သတ္မွတ္အမွတ္ခုမွာ အခြံေဟာင္းကို ေဖာက္ခြဲထြက္ပီး၊ ေတာ္လွန္ေရးကို ေပၚေပါက္ ေစတာကို သေဘာေပါက္သူတိုင္း၊ အီေဗာ္လူးရွင္း ဥပေဒသေတြကို ေတြးေခၚမႈမွာ အသံုးခ်ဖို႔ အားထုတ္သူတိုင္း ဟာ လူျပိန္း အီေဗာ္လူးရွင္းနစ္ေတြနဲ႔ မတူတဲ့၊ ဒိုင္ယာလက္တစ္ သမား ျဖစ္တယ္။ စႏၵရားပညာရွင္ဟာ အတီး ေလ့က်င့္ရသလို၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားဟာလဲ ဒိုင္ယာလက္တစ္ ေတြးေခၚနည္းကို ေလ့က်င့္ဖို႔ လိုအပ္ပီး၊ ျပႆ နာတိုင္းကို (ေရြ႕လ်ားေျပာင္းလဲေနတဲ့) ျဖစ္စဥ္ေတြလို ခ်ဥ္းကပ္ရမယ္။ အေျပာင္းအလဲ မရွိ၊ သက္ျငိမ္အမ်ိဳးအ စား ခြဲျခားထားမႈအျဖစ္ မခ်ဥ္းကပ္ရဘူး။ အီေဗာ္လူးရွင္းကို တခ်ိဳ႕နယ္ပယ္ေတြမွာသာ ကန္႔သတ္လက္ခံထားတဲ့ လူျပိန္း အီေဗာ္လူးရွင္းနစ္ေတြဟာ တျခားျပႆနာေတြမွာက် ပင္ကိုယ္ဥာဏ္ ဆိုတဲ့ ဆီသည္မ လက္သုတ္ ဖတ္လို ဖန္တရာေတ ျငီးေငြ႔ဖြယ္ စဥ္းစားနည္းနဲ႔ ေရာင့္ရဲေနၾကတယ္။